Страница 2 из 3

СообщениеДобавлено: Пн авг 01, 2011 7:18 am
gervasij
"махровые черносотенцы"
Всероссийская Православная патриотическая организация Чёрная Сотня

Незалежность по-белорусски. Личные впечатления
(з гэтай старонкі тэма пра татараў, а да таго...)
http://www.sotnia.com/forum/viewtopic.php?p=292878 :mrgreen:

СообщениеДобавлено: Пн авг 01, 2011 7:22 am
Mihail Mitin
Андрусь Буй
В 1399 году великий князь Литовский Витаутас (Витовт, Витольд) после своего победоносного похода в Крым в конце XIV века перевёз в Литву около четырёхсот караимских семей и расселил их вокруг своего замка.

Какое то странное предложение. Это - "чистый" текст или перевод ?
Про Ворксу в 1399 году знаю, а что за поход в Крым в том же году ?

СообщениеДобавлено: Пн авг 01, 2011 9:12 am
Андрусь Буй
Mihail Mitin писал(а):
Андрусь Буй В 1399 году великий князь Литовский Витаутас (Витовт, Витольд) после своего победоносного похода в Крым в конце XIV века перевёз в Литву около четырёхсот караимских семей и расселил их вокруг своего замка.
Какое то странное предложение. Это - "чистый" текст или перевод ?
Виноват! Не указал ссылку откуда сие вытащил :oops: - исправляюсь: http://www.lituanistica.ru/culture_nation.html

Mihail Mitin писал(а):Про Ворксу в 1399 году знаю, а что за поход в Крым в том же году?
Сам в непонятках :?
В биографии Витовта "победоносных" походов в Крым в 1399 году почему-то не значится.
"...Литовские и русские бояре провозгласили Витовта королем. Однако Ягайло достиг благополучного разрешения конфликта, благодаря неудаче Витовта в борьбе с татарами. В 1399 г., при незначительной помощи ордена и Польши, Витовт организовал большой поход против татар в степь, неудачно окончившийся 12 августа того же года битвою на реке Ворскле. Не отказываясь после этого от борьбы с татарами, Витовт главное свое внимание обратил на урегулирование отношений с Польшею, где по смерти Ядвиги (1399) положение Ягайло осложнилось до возможности низложения и возвращения на Литву..." (с)

Надо как-то узнать откель Сие :?

СообщениеДобавлено: Чт ноя 17, 2011 6:00 pm
gervasij
"Литовские татары 1-4
Этот документальный фильм - первая попытка познакомить с историей литовских татар, религией и культурой."
http://www.youtube.com/watch?v=yoQI44Bj ... _embedded#!

п.с. Гедімінас...ас..с... Вітаўтас..ас...с.. де Лануа запісаў..."Тракай"...Длугаш напісаў "Вільнюс" ...

http://forum.turan.info/showthread.php?t=7025

http://fstanitsa.ru/category/menyu/isto ... ometanskoi

СообщениеДобавлено: Чт ноя 17, 2011 6:07 pm
gervasij
Изображение

Я.Я.Гришин. Польско-литовские татары (наследники Золотой Орды). Научно-популярные очерки. — Казань: Татарское книжное издательство, 1995. — 195 с. ISBN 5-298-00524-1.
Тираж 5000 экз. /на русском языке/

Приведено много иллюстраций из книги П.Боровского "Татары в речи Посполитой" (1986) и издания "Рочник татарски", т.1.
СОДЕРЖАНИЕ

Доброе начало

От автора

Польско-литовские татары в XIV—XIX веках

Пришельцы из Золотой Орды

В ПЕРИОД ПРАВЛЕНИЯ «БЕЛЫХ ХАНОВ» (ПРИВЕДЕНА НИЖЕ)

Под властью Вазов и их потомков

В период правления Веттинов и разделов Польши

На польской и иностранной службе

За свободу и независимость Польши

Особенности вероисповедания

Памятники старины

Обычаи и традиции

Численность татарского населения

Польские татары в XX веке

В начале XX века

От первой мировой войны до Рижского мира

Религиозная жизнь в межвоенный период

Общественное и культурное движение в 1925-1939 годах

Размещение татарского населения

Социальный и профессиональный состав

Образование и наука

Повседневная жизнь и быт

Татарский эскадрон

В годы второй мировой войны

После второй мировой войны

Заключение

Примечания

КРАТКИЙ СПИСОК ИСПОЛЬЗОВАННОЙ ЛИТЕРАТУРЫ (ПРИВЕДЕН НИЖЕ)



http://misharlar.ru/ttrpolsk.html

СообщениеДобавлено: Чт ноя 17, 2011 6:31 pm
gervasij
http://forum.turan.info/showthread.php?t=7025

ABRAHIMOWICZ herbu Ulanicki
ABRAMOWICZ herbu Leliwa
ABRAMOWICZ [RODLINOWICZ] herbu Dolega.
ABUNIEWICZ herbu Nieczuja
ACHMATOWICZ [BILAŁ-MURZA] herbu Achmat
ACHMATOWICZ herbu Kotwica
ADAMOWICZ herbu Leliwa
ALEKSANDROWICZ herbu Aleksandrowicz
ALEKSANDROWICZ herbu Śreniawa
ALIJEWICZ herbu Strzała
ASSANOWICZ herbu Akszak
ASSANOWICZ herbu Amadej
ASSANOWICZ herbu Łuk
ASSANOWICZ herbu Assanowicz (Łuk odm.)
ASSANOWICZ herbu Łuk i trzy strzały
AZULEWICZ herbu Alabanda
AZULEWICZ herbu Azulewicz

BAJRASZEWSKI herbu Budwicz
BAJRASZEWSKI herbu Łuk
BAJRULEWICZ herbu Dołęga.
BAJRULEWICZ herbu Strzemię
BARANOWSKI [TUHAN-MURZA] herbu Grzymała
BARANOWSKI [TUHAN, TUCHAN, TU-HAN-MURZA, TUHAN-MIRZA, MURZA TUHAŃSKI] herbu Tuhan
BARTOSZEWICZ herbu Janadar
BASARZEWSKI herbu Świerczek
BAZAR herbu Nieczuja
BAZAREWICZ [KURMANOWICZ] herbu Bazarewicz
BAZAREWSKI herbu Bażeński
BAZAREWSKI herbu Świerczek
BICIUTKO herbu Pogonią-1
BIEGANSKI herbu Miesiąc
BIELAK herbu Bielak
BOHDANOWICZ [BOGDANOWICZ] herbu Lada
BOHDANOWICZ [BOGDANOWICZ] herbu Łuk
BOHDANOWICZ [BOGDANOWICZ] herbu Niezgoda
BOHDANOWICZ [BOGDANOWICZ] herbu Suchekomnaty
BOHUSZEWICZ [BOGUSZEWICZ] herbu Gozdawa
BONIUTICZ [BANIUTYCZ] herbu Pogonia-3
BUCZACKI herbu Abdank
BUCZACKI [TARAK-MURZA] herbu Tarak
BUTLER herbu Butler

CHALECKI herbu Bończa 1
CHALECKI herbu Chalecki
CHALEMBEK [CHALEMBIEK] herbu Wąż
CHASIENIEWICZ herbu Godziemba
CHAZBIJEWICZ [MURZA] herbu Bożawola lub Bożawola odm.
CHURAMOWICZ herbu Łuk
CZAIŃSKI [JANOWICZ] herbu Dzida.
CZYMBAJEWICZ herbu Radwan
CZYMBAJEWICZ herbu Wamia
COLPAN [CZOŁPAN] herbu Rudnica - patrz również MUCHLIO

DAWIDOWICZ herbu Strzała
DOBROWOLSKI herbu Sas - patrz JASINSKI herbu Sas (gałąĄ chrześcijańska rodu używająca innego nazwiska)
DOWGIAŁŁO herbu Kajszyły
DOWLASIEWICZ herbu Samson
DUMIN herbu Muchla (Rudnica odm.)
DZIENAJEWICZ herbu Topór

ELJASEWICZ herbu Rudnica

GEMBICKI [GĘBICKI] herbu Biały Zawój.

ILLASIEWICZ herbu Iłgowski
ILLASIEWICZ herbu Leliwa
IWASZKIEWICZ herbu Pogonia-4

JABŁOŃSKI herbu Dąbrowa
JABŁOŃSKI herbu Jasieńczyk
JABŁOŃSKI herbu Topór
JAKUBOWSKI herbu Topór
JAŁOMOWSKI herbu Nałęcz
JANCZURA [z JANCZURZEWICZÓW] herbu Akszak
JANKIEWICZ herbu Łuk
JANKIEWICZ herbu Pomian
JANOWICZ herbu Radwan
JANUSZEWSKI herbu Dąbrowa
JASIŃSKI herbu Sas
JASIŃSKI herbu Strzała
JEUASZEWICZ - patrz ELJASEWICZ herbu Rudnica
JEZIERSKI herbu Topór
JÓZEFOWICZ herbu Drzewica.
JÓZEFOWICZ herbu Łuk
JÓZEFOWICZ herbu Radwan
JUSZYŃSKI [MURZA-USZYN-] herbu Garczyński

KALINA [KALINO] herbu Jelita
KIEŃSKI herbu Radwan
KIŃSKI bez podania herbu patrz przy KIEŃSKICH
KONOPACKI herbu Odwaga
KORSAK [z KORSAKIEWICZÓW] herbu Korsak lub Kotwica
KORYCKI [BONDZA] herbu Ciołek.
KORYCKI herbu Ciołek.
KORYCKI [MURZA] herbu Koryca
KOZAKIEWICZ herbu Kozakiewicz
KOZAKIEWICZ herbu Łuk
KRYCZYŃSKI [NAJMAN-MURZA-NAJMAŃSKI] herbów Radwan i Radwan odm.
KRYNICKI herbu Topór
KRZECZOWSKI [MURZA] herbu Nurseit
KURMANOWICZ herbu Trzaska
KUSTYŃSKI herbu Strzała

LEBIEDŹ herbu ŁabędĄ
LELAK herbu Łuk
LISOWSKI herbu Bończa
ŁOŚ herbu Łuk

ŁOWCZYCKI [BOHATYREWICZ] herbu Sas
ŁOWCZYCKI bez podania herbu - patrz przy herbie Sas

MAKOWIECKI herbu Pomian
MAKUŁOWICZ herbu Ancuta
MASŁOWSKI herbuSamson
MELECH herbu Przyjaciel
MICHAŁOWSKI herbu Radwan
MILKAMANOWICZ [MILKOMANOWICZ] herbu Serce strzałą przeszyte
MIŚKIEWICZ herbu Prawdzic
MONTUSZ [SZYRIN] herbu Jasieńczyk lub Klucz.
MUCHA herbu Drzewica.
MUCHA herbu Kiena - patrz MURZA-MUCHA
MUCHA herbu Poronią
MUCHLA herbu Rudnica i Rudnica odm. (Muchla)
MUCHLIO , MUCHLO herbu Rudnica - patrz MUCHLA
MUKLIJEW - patrz MUCHLIO herbu Rudnica
MURAWSKI herbu Łuk
MURZA-MUCHA [również MUCHAKIEŃSKI] herbu Kiena
MURZICZ [MURZA] herbu Łuk
MUSICZ herbu Leliwa
MUSSIELEWICZ [MUSIELEWICZ] herbu Grabie
MUSTAFICZ [MURZA] herbu Miesiąc

OBULEWICZ [KONDRAT-MURZA] herbu Radwan
OKMIŃSKI herbu Okmiński
OLEJKIEWICZ [MOŁŁA] herbu Olejkiewicz
OLEJOWSKI herbu Grzymała

PASZKOWSKI herbu Zadora
POŁTORZYCKI - patrz PÓŁTORZYCKI
POPŁAWSKI herbu Popławski
PÓŁTORAKIEWICZ herbu Sas
PÓŁTORZYCKI , PUŁTORZYCKI [z PÓŁTORÓW] herbu Serce strzałą przeszyte

RADECKI herbu Radwan
RADLIŃSKI herbu Drzewica
RAFAŁOWICZ herbu Miesiąc
RAFAŁOWICZ herbu Pielesz
RAJECKI herbu Trzaska
REJŻEWSKI [REYŻEWSKI, MURZA] herbu Mohyryn
RODKIEWICZ [RADKIEWICZ, RATKIEWICZ, ROTKIEWICZ)] herbu Łuk
ROMANOWICZ herbu Kotwica
ROMANOWSKI herbu Bożawola
ROMANOWSKI herbu Przyjaciel
ROMAZANOWICZ herbu Łuk
RUDZIEWICZ herbu Miesiąc
RYZWANOWICZ [z MORTOZÓW] herbu Przyjaciel

SAFAREWICZ herbu Łuk
SAFAREWICZ herbu Łuk ze strzałą rozdartą
SAFAREWICZ herbu Topór
SIELIMOWICZ (SELIMOWICZ) [SZACHMANCER] herbu Akszak
SEWERYN herbu Trzy Strzały
SIUNIEKIEWICZ herbu Drzewica
SKIRMUNT herbu Przyjaciel
SMAJKIEWICZ herbu Mohyła
SMOLSKI herbu AraĄ
SMOLSKI herbu Leliwa
SMOLSKJ herbu Łuk
SOBOLEWSKI [KONK1RANT-MURZA] herbu Miesiąc odm. (Sobolewski)
SOBOLEWSKI herbu Slepowron
SOŁTAN herbów Korczak i Syrokomla
SOŁTYK herbu Łuk
SULEJMANOWICZ herbu Łuk
SULEWICZ [SIULEWICZ] herbu Księżyc
SULEWICZ [SIULEWICZ] herbu Przyjaciel odm.
SULKIEWICZ herbu Prassa
SZABŁOWSKI herbu Łuk
SZABUNIEWICZ herbu Ślepowron
SZAHIDZIEWICZ herbu Przyjaciel
SZAHUNIEWICZ herbu Akszak
SZAHUNIEWICZ [z DŻERAIŁÓW] herbu Trzaska
SZCZĘSNOWICZ herbów Szpada i Szpady
SZCZUCKI herbu Łuk
SZEHIDEWICZ herbu Łuk
SZUMSKI herbu Pogonia-4
SZUNKIEWICZ [SZYNKIEWICZ] herbu Sawur

TALKOWSKI herbu Akszak
TALKOWSKI herbu Radzic
TAMULEWICZ [TOMULEWICZ] herbu ŁabędĄ
TOKOSZ herbu Pielesz
TUPALSKI [SEIT] herbu Seit

UŁAN herbu Stołowe Nóżki (Ułan-2)
UŁAN [MALUSZYCKI] herbów Ułan-1 i Stołowe Nóżki (Ułan-2)
UŁAN-POLAŃSKI herbu Stołowe Nóżki (Ułan-2)

WILCZYŃSKI herbu Poraj
WIOSNOWSKI herbu Księżyc
WOJNA [WOJNO] herbów Przyjaciel i Trąby
WORONOWICZ herbu Lis

ZABLOCKI [MURZA ILLORYJSKI, JA ŁOIR-MURZA] herbu Illorya
ZABŁOCKI herbu Sulima
ZDANOWICZ herbu Łuk

ŻDANOWICZ [MURZA] herbu Przyjaciel

СообщениеДобавлено: Чт ноя 17, 2011 6:33 pm
gervasij
Изображение



Гришин Я. Я. Из истории татар Литвы и Польши (XIV в. — 30-е годы XX века). – Казань, 2009. – 412 с.
В 2009 г. в издательстве Института истории им. Ш. Марджани АН РТ была опубликована книга известного специалиста по истории стран Восточной Европы доктора исторических наук, профессора Я. Я. Гришина под названием «Из истории татар Литвы и Польши (XIV в. — 30-е годы XX века)». Она является важным этапом в исследовании автором истории польско-литовских татар. Работе предшествовали научно-популярные очерки «Польско-литовские татары. Наследники Золотой Орды» (1995), «Польско-литовские татары. Взгляд через века» (2000), документальный труд «Отчизны верные сыны» (2004, в соавторстве), «Татарский след в истории Литвы и Польши (XIV-XIX вв.) (2005), многочисленные статьи в периодической печати, в том числе на польском языке.
Новая книга Я. Я. Гришина уникальна по ряду причин. Во-первых, в новейшей отечественной историографии она является первой монографией, в которой на сегодня наиболее полно с исторической и социологической точек зрения освещается место и значение татарского этноса в истории Литвы, Польши, Белоруссии и Украины в XIV— 1930-е гг.
Во-вторых, работа содержит не только последовательное изложение основных моментов истории татар в регионе начиная с их первого появления в XIII в. и до начала Второй мировой войны, в ней также дан системный анализ важнейших сторон жизни и деятельности польско-литовских татар в этот период. Читатель получит представление об их занятиях, в том числе о военной службе, о правовом и морально-политическом положении, особенностях быта, культуры, религии.
В-третьих, книга опирается на солидную источниковую и историографическую базу. В массиве источников выделяются изданные в XIX— начале XX в. «Акты о литовских татарах», документы и материалы из архивов Вильны, Ковна, Минской губернии, «Полного собрания законов Российской империи» (I-II тт.), «Полного собрания русских летописей», материалы таких периодических изданий, как «Северный архив», «Современник», «Новое время» «Жице татарске», «Пшегленд исламски», «Рочник татарски». В работе проанализированы и использованы результаты исследований других ученых, прежде всего отечественных и польских историков, среди которых труды В. Д. Смирнова, Ч. Лапича, И. И. Лаппо, А. Мухлинского, С. Дзядулевича, Л. Кричинского, С. Кричинского, Б. Барановского, Я. Тышкевича, А. Мишкевича, Я. Собчака, С. Хазбиевича и многих других.
В ходе своего исследования Я. Я. Гришин, прежде всего, обратился к естественному для историка вопросу о причинах и путях складывания в польско-литовских землях татарского населения. Было установлено, что в данных краях татары главным образом стали появляться и расселяться со времени татаро-монгольского нашествия на Европу в 1238-1239 гг. С тех пор на протяжении последующих столетий в регионе происходила довольно противоречивая миграция татарского населения, численность и значение которой заметно менялись в зависимости от конкретно-исторических обстоятельств.
Оседание татар на польско-литовских землях было результатом различных обстоятельств. Это и пленение татар в ходе важных столкновений с польско-литовскими войсками, и приглашение татар на военную службу польско-литовскими правителями, и политическая нестабильность в Золотой Орде, а потом распри между группировками татарской аристократии в Крымском и иных ханствах, и последствия победных походов татар на Литву и Польшу и таких же походов польско-литовских войск на земли, контролируемые татарами.
Если одна часть татар «прикипала» к новым землям, то другая постоянно перемещалась с места на место. Были и случаи отъезда в «татарские края» — в Крым, Турцию и т. д. Явление исхода особенно было характерно для XVIII в., когда внутренний и международный кризис Польши, завершившийся ее разделами, вынуждал многих татар перемещаться в Турцию.
Миграции татар затрудняли решение вопроса о численности татарской диаспоры в пределах Речи Посполитой. Как отмечает Я. Я. Гришин, в источниках и литературе существует разброс цифр от сотен тысяч до 8-10 тысяч человек.
Значительная часть книги посвящена анализу социальных процессов в жизни польско-литовских татар. При этом выделяются социальные отношения внутри самой татарской общины и проблемы социального статуса татар в польско-литовском государстве. Татары, имевшие в долитовский период высокое общественно-политическое положение (князья, мурзы, уланы), подтвердив этот факт, могли и в Речи Посполитой рассчитывать на привилегированное положение, на получение в новом государстве земли в «вечное пользование», освобождение от податей. Они могли претендовать на звание маршалков, хорунжих, ротмистров и т. п. Значительная часть татар входила в состав казаков, обязанностью которых было участие в военных действиях, охрана границы, служба при дворах великих князей, королей и т. д.
Немало было и татар-мещан, занимавшихся разными ремеслами, торговлей, огородничеством. В польско-литовских землях татары считались лучшими коневодами. Я. Я. Гришин подчеркивает, что в польско-литовских землях вплоть до конца XIX в., когда победил железнодорожный транспорт, татары монополизировали конный извоз — фурманство. Но для большей части польско-литовских татар основным занятием была воинская служба. Татары-воины принимали участие в войнах Великого княжества Литовского и Польши с Тевтонским орденом, Великим Московским княжеством, позже с Россией, с Турцией, Австрией, Венгрией. Военной специализацией татар была кавалерия.
Автор установил, что ко второй половине XIX в. в Литве и Польше фактически не было профессий, где бы не были представлены татары. Они делали карьеру и на государственной службе. В XIV-XVIII вв. для обеспечения связей польско-литовских властей с Поволжьем, Крымом, Турцией и другими странами Востока в качестве послов, переводчиков (толмачей) нередко привлекались образованные и родовитые татары.
Рассматривая социально-правовое положение татар в польско-литовском государстве, Я. Я. Гришин особо остановился на дискуссионном в научной литературе вопросе о возможной принадлежности татар к польско-литовскому дворянству — шляхте. Анализ сопутствующих документов привел его к выводу о том, что польско-литовские власти и общество всячески стремились не допустить татар в ряды шляхты. Кроме немногих исключений, татарам в Речи Посполитой настоящий дворянский статус не предоставляли. Лишь в XIX в. польско-литовские татары, оказавшиеся после разделов Польши в составе Российской империи, получили право на оформление шляхетского положения.
Характеристика жизни польско-литовских татар в XIV-XIX вв. была бы не полной, если бы Я. Я. Гришин не остановился и на наличии антитатарских ограничений и предубеждений. Своеобразным антитатарским манифестом автор считает сочинение некоего П. Чижевского, опубликованное в 1616 г. под названием «Аль-фуркан Татарский». Эта книга, которая до середины XVII в. переиздавалась три раза, изображала татар злодеями, требовала их христианизации, репрессий в их отношении и т. п. В этом духе в Литовском княжестве и Польше многие центральные и местные власти принимали законы, ограничивавшие права и свободы татар. Последний всплеск антитатарских настроений в Польше имел место в 1760 г., когда была развернута кампания по проверке татар-землевладельцев.
Проживая на протяжении столетий в многонациональной среде, польско-литовские татары не могли не испытать влияние процессов естественной ассимиляции. Татарский язык замещался русским или польским в кругах татарской аристократии или белорусским у простолюдинов. Татарская письменность и другие атрибуты национальной культуры также исчезли из обихода.
Вместе с тем полной ассимиляции не произошло. Как отмечается в работе, польско-литовские татары смогли сохранить свое культурно-историческое своеобразие, прежде всего благодаря культивированию ислама. Хотя некоторая часть татар принимала христианство.
Обращение к рецензируемой книге позволяет глубже понять, что Восточная Европа, оказавшаяся в XIV— 30-е гг. XX вв. на стыке Востока и Запада, Севера и Юга, складывалась и за счет сложного диалектического синтеза различных цивилизационных и этнических компонентов, включая татарско-тюркский. В современных условиях, когда определенные круги в странах той же Восточной Европы пытаются представить свой регион как некий водораздел, очень важно знать истинные исторические реалии. К такому знанию и подводит нас новое исследование истории польско-литовских татар.

Дамир Шарафутдинов,
доктор исторических наук

СообщениеДобавлено: Чт ноя 17, 2011 9:41 pm
gervasij

СообщениеДобавлено: Чт ноя 17, 2011 9:52 pm
gervasij
http://forum.tatar.info/index.php?showtopic=2828

========
В 2003 году в Минском издательстве «Беларуская наука» выпущена книга

«Перапiс войска Вялiкага княства Лiтоускага 1528 года. Метрыка Вялiкага княства Лiтоускага. Кн.523. Кн.Публiчных спрау 1»

под редакцией к.и.н А.И.Груша, к.и.н М.Ф.Спиридоров, М.А.Вайтович.
На белорусском языке.
Твердый переплет, 444 страницы.
Тираж 700 экземпляров.

Содержит Книгу 523 Метрики ВКЛ.

Перепись приведена новым набором на основании копии, снятой в конце 16- начале 17 века, из фондов Национального Архива РБ.

Приведено описание рукописи, именной и географический указатели.

Аннотируется что предназначается для ученых, преподавателей и всех тех, кто интересуется историей ВКЛ и Белоруссии.

Принятые сокращения:
адв. – оборот
в-д - воевода, воеводство
кн. - князь
кнг. - княгиня
кнж. - княжна
марш. - предводитель дворянства (маршалок)
м-к - маенок (поместье)
мяшч. - мещанин
нам. - наместник
п. - пан
пав. - повет (волость, район)
памылк. - - вероятно ошибка, описка
т. - татарин, татары, татарка
хар. - хорунжий, хорунжество.

Напротив (возле) имени и фамилии указывается страница или ее оборот!


«А»
Абазович Аисуп, татарин 116
Абладыка, татарин Алiшкава хар. 122 оборот.
Абокша, татарин Алiшкава хар. 122 оборот.
Аборович Керим, татарин 116 оборот.
Абрагим, Абраим, Обрагим, кн. 116 оборот., 118 оборот.; с. 38
Абрагимович Алейко, татарин Абрагiмава сцягу 116 оборот.
Абраимович Обдула, татарин Абрагiмава сцягу 116 оборот.
Абрамович Мустуфа, татарин хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120
Агрида, татарин Клецкага пав. 213
Адамкович Араз, татарин 116
Адко, кн., марш., татарин хар. Ахмет Влан Санчуковiча 119 оборот.
Адко, татарин хар. кн. Банька Сенкавiча 123 оборот.
Адко, татарин хар. кн. Банька Сенкавiча, яго брат - Банько Сенкович 123 оборот.
Адым, татарин Алiшкава хар. 122 оборот.
Азарович Байраш, татарин Абрагiмава сцягу 117 оборот.
Азбердеевич Богдан, татарин хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 119
Азбердеевич Шейбак, татарин Абрагiмава сцягу 117
Азбердеевич, татарин 116
Азбердеевич, татарин 116 оборот.
Азеденович Сыт, атаман троцкi, татарин Абрагiмава сцягу 118
Азединович Обюдуш, татарин Абрагiмава сцягу 117
Азизкович Мортуза, татарин Абрагiмава сцягу 117
Азизкович Мостуфа, татарин Абрагiмава сцягу 117
Азыкевич Магмет, татарин хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 119
Аибраш, татарин Алiшкава хар. 122 оборот.
Аинашевич Тобузак, татарин Алiшкава хар. 122
Аисип, татарин Алiшкава хар., яго брат - Денис 121 оборот.
Айдар, кн., татарин Абрагiмава сцягу 116 оборот.
Айкашевич, татарин Алiшкава хар. 122
Акалим, татарин Алiшкава хар. 122 оборот.
Акшикевич Олехно, татарин хар. Ахмет Влан Санчуковiча 121
Алдырдык, татарин Алiшкава хар. 122 оборот.
Алиевич Арам, татарин Алiшкава хар. 122 оборот.
Алимович Килдыш, татарин Абрагiмава сцягу 117
Алыкучукович Юсуп, татарин Абрагiмава сцягу 118
Аманович Курмаш, татарин Алiшкавахар. 122
Амолыкович Яныш, татарин хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча, яго сын - Якуб 118 оборот.
Аозко, татарин 116
Араз, татарин Алiшкава хар. 122 оборот.
Аразым, татарин Алiшкава хар. 122 оборот.
Асанак, татарин Абрагiмава сцягу 118
Асанович Баран, татарин хар. Ахмет Влан Санчуковiча 121
Асанович Милько, татарин хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 119
Асанович Сенько, татарин хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120
Асанович Щасный, татарин хар. кн. Банька Сенкавiча 123 оборот.
Асьманович Алихно, татарин хар. кн. Банька Сенкавiча 123 оборот.
Атамонович, татарин 116
Атоказич Яныш, татарин Абрагiмава сцягу 117
Афедевич, татарин Алiшкава хар. 122 оборот.
Афендей, татарин хар. кн. Банька Сенкавiча, яго брат - Хонко 123 оборот.
Ахматович Тактажа, татарин хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120 оборот.
Ахмет, татарин хар. кн. Банька Сенкавiча 123 оборот.
Ачихматович Акеля, татарин Абрагiмава сцягу 117 адв
Ачхматович Казима, татарин Абрагiмава сцягу 117 оборот.
Аючик, татарин Алiшкава хар. 122 оборот.


«Б»
Бабдыш, т. Абрагiмава сцягу 117
Базарович Абдыш, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 121
Базарович Тарас, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 118 адв.
Базарович, т. 116
Байдушевич Базар, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120 адв.
Байкожич Легуш, т. Наугародскага пав. Вшенскага в-д. 123
Байраш, т. Алiшкава хар. 122 адв.
Байрашевич Легуш, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 119
Бактышевич Сенько, т. хар. Сей Жалал Мшбалатав1ча 119
Балат Тимир, т. Абрапмава сцягу 117
Балишевич Алишей, т. хар. Ахмет Влан Санчуков1ча 121
Бахтыярович Абрагим, т. хар. кн. Банька Сенкавiча 123 адв.
Бахтыярович Алий, т. хар. кн. Банька Сенкавiча 123 адв.
Бахтыярович Кильдияр, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120
Бдыш, т. Абрагiмава сцягу 117
Бегишевич Адар, т. Алiшкава хар. 122 адв.
Бегишевич Алым, т. Алiшкава хар. 122
Бегишевич Ейдар, т. Алiшкава хар. 122
Бейрам, т. Алiшкава хар. 122
Белата Легушко, т. хар. кн. Банька Сенкавiча 123 адв.
Белекович Аинюк, т. Алiшкава хар. 122
Белескубович Кудаш, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 119 адв.
Белечик Черевие, т. Алiшкава хар. 122 адв.
Бердей Гулат, т. Абрагiмава сцягу 118
Бердей Тулат, т. Алiшкавахар. 122
Бердей Улаз, т. Абрагiмава сцягу 117 адв.
Бердей, т. Клецкага пав. 212 адв.
Бердишовая, удава, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 119
Бердышевич Янко, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120 адв.
Бековин Манкожа, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120 адв.
Беручек, т. Алiшкава хар. 122 адв.
Бобоевич Ивашко, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 119 адв.
Бобышевич Товыш, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 118 адв.
Богатыревич Мортуза, т. Наугародскага пав. Вiленскага в-д. 123
Богдан, т. 116
Богдан, т. Клецкага пав. 213
Богдан, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча, яго цесць - Миско 119 адв.
Богдан, т. хар. кн. Банька Сенкавiча 123 адв.
Богданец, т. Алiшкава хар. 122
Богданович Адам, т. 116 адв.
Богданович Олий, т. 115 адв.
Богданович Хаско, т. Наугародскага пав. Вiленскага в-д. 123
Богданьцович Иляс, т. Алiшкава хар. 122
Богдевич Бактыш, т. Наугародскага пав. Вiленскага в-д. 123
Богдевич Юсуп, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120
Бодак, т. Алiшкава хар. 122
Бодачович Бахтияр, т. Абрагiмава сцягу 117 адв.
Бодашевич Осан, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 119 адв.
Бозум, т. Алiшкава хар. 122 адв.
Бойнашевич Яныш, т. Абрагiмава сцягу 118
Бойнашович Тулай, т. Абрагiмава сцягу 118
Болдашевич Байраш, т. 116 Болелевич Юрый, б. Кернаускага пав. Вiленскага в-д. 57 адв.
Болотхочович Азекей, т. Абрагiмава сцягу 117
Болотхочович Жабас, т. Абрагiмава сцягу 117
Бомшовая, удава, т. Абрагiмава сцягу 117
Борздилович Токтамыш, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120 адв.
Борис, т. Алiшкава хар. 122
Боркович Курмаш, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 121
Бороковичы, т. 116 адв.
Борткович Татарин, х-р вызнач. Татарин не зразумелы, магчыма - гэта абазнач. этнiчнай прыналежнасцi, б. Рудамiнскага пав. Вiленскага в-д. 48 адв. гл. Борткович
Борткович, т. х-р вызнач. Татарин не зразумелы, магчыма - гэта абазнач. iмя, б. Рудамiнскага пав. Вiленскага в-д. 48 адв. гл. Борткович Татарин
Бостанович Байрам, т. Абрагiмава сцягу 117 адв.
Боюк, т. Алiшкава хар. 122
Брезкович Вахмет, т. хар. кн. Банька Сенкавiча 123 адв.


«В»
Вазюль, т. Абрагiмава сцягу 117
Васииа, удава, т. хар. кн. Банька Сенкавiча 123 адв.
Васко, т. Клецкага пав. 212 адв.
Влан Корсак, т. Абрагiмава сцягу 117
Влан Нурум, т. Наугародскага пав. Вiленскага в-д. 123
Влан Санчукович, Асанчукович Ахмет т., хар. та-тарскi 6, 119 адв., 121 адв.; с. 38
Вланович Ахмет Врус, т. хар. Сей Жалал Мiнбалата-вiча 118 адв.
Войнаш Бактыш, т. Наугародскага пав. Вiленскага в-д. 123
Войнякович Баран, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 121 адв.
Волкович Мась, т. Алiшкавахар. 121 адв.
Воручка, т. Абрагiмава сцягу 117 адв.
Восманович, т. Наўгародскага пав. Вiленскага в-д. 123
Вотуй, т. Алiшкавахар. 122
Вразович Асатынган, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 121
Врусскожевич Нокойча, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 121 адв.


«Г»
Гаврило, т. Алiшкава хар., яго брат - Денис 121 адв.


«Д»
Давлет Ян, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 119 адв.
Давлеш, т. Алiшкавахар. 121 адв.
Давлеш, т. хар. Банька Сенкавiча 124
Давыд, т. Алiшкава хар. 122
Давыдович Адам, т. Абрагiмава сцягу 116 адв.
Давыдович Втеха, т. Наўгародскага пав. Вiленскага в-д. 123
Давыдович Ивашко, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 119
Давыдович Кудайчык, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120 адв.
Давыдович Мереть, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120
Давыдович Мустуна, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 121 адв.
Давыдович Селиман, т. хар. кн. Банька Сенкавiча 123 адв.
Давыдович Хален, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120
Давыдович Юхно, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120 адв. Данко, т. Клецкага пав. 213
Данькович Исуп, т. хар. кн. Банька Сенкавiча 123 адв.
Дармашевич Патыш, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 121
Дармоданович Ивашко, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 121 адв.
Денис, т. Алiшкавахар., яго брат - Гаврило 121 адв.
Дербилович Сабар, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120
Дербилович Явлум, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120
Дербинович Юхно, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120
Дикович Гулаш, т. Абрагiмава сцягу 118
Довлашевич Тактамыш, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 119
Довлетовичи, т. 116 адв.
Довлешевич Юсуп, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 119адв.
Довляшович Мись, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120
Дыяш, т. Абрагiмава сцягу 117 адв.


«Е»
Евизасевич Мацко, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча, атаман 121
Еемишка Девера, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 119
Елаш, т. Алiшкава хар. 122
Елкович Данко, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 119
Елкович Кадыш, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 119
Ельбович Ильяр, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 121
Елюм, т. Алiшкава хар. 122 адв.
Енаревич Яныш, т. 116
Есипович Гришко, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120адв.
Есь, т. 115адв.


«Ж»
Жадыкрович Асан, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120адв.
Жалукбердеевич Баранок, т. Наўгародскага пав. Вiленскага в-д. 123
Жинев, т. Абрагiмава сцягу 117


«З»
Затроченин Езодым, т. 116 адв.


«И»
Иван, кн., т., хар. татарскi, яго брат - кн. Андрей 115 адв., 116 адв.
Иванович Казим, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 121
Иванович Кошак, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 121
Иванович Сокол, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 121
Идышовая, удава, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 121 адв.
Илясович Муступа, т. Абрагiмава сцягу 116 адв.
Индынович Сюнчук, т. Абрагiмава сцягу 117 адв.


«К»
Кадыревич, т. 116
Кадыш Януш, т. Алiшкавахар. 122 адв.
Кадыш, т. Алiшкава хар. 122 адв.
Кадышевич Бузун, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120 адв.
Кадышевич Милькоман, т. хар. Банька Сенкавiча 124
Кадышевич Чарачик, т. Абрагiмава сцягу 118
Кадышевич, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 119
Казимирович Амухамеда, т. Абрагiмава сцягу 116 адв.
Казимирович Войко, т. хар. кн. Банька Сенкавiча 123 адв.
Казимирович Махмет, т. 116
Казимирович Тевеш, т. хар. Банька Сенкавiча 124
Калимович Давыд, т. Абрагiмава сцягу 118
Кансареевич Сюнчак, т. Абрагiмава сцягу 117
Каранбатович, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120 адв.
Карача, т. Алiшкава хар. 122
Карачевич Кадыш, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 121 адв.
Каречавич Асеит, т. Абрагiмава сцягу 118
Каркович Осман, т. Абрагiмава сцягу 118
Карпшыч Юхно, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 119
Касым, т. Абрагiмава сцягу 118
Касымович Алий, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 118 адв.
Качкиновая, удава, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 121
Кедыревич Кельдыш, т. хар. кн. Банька Сенкавiча 123 адв.
Келдовлетович Якуб, т. хар. Банька Сенкавiча 124
Келдыш, т. Абрагiмава сцягу 118
Кенькович Алихно, т. хар. кн. Банька Сенкавiча 123 адв.
Кенькович Ивашко, т. хар. кн. Банька Сенкавiча 123 адв.
Киревич Давлен, т. Абрагiмава сцягу 117 адв.
Кобекович Айнишко, т. Абрагiмава сцягу 118
Коботаевич Юсуп, т. Алiшкава хар. 122
Кобякович Еллякши, т. Абрагiмава сцягу 118
Кодышевич Легиш, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120 адв.
Козак, т. 116 адв.
Козинич Солтан, т. 116 адв.
Корач, т. 116 адв.
Кордышикович Яким, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 121
Кочаловевич Тула, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 118 адв.
Кочкоревич Матыяс, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120 адв.
Кошбердей, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120
Кошум, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 119 адв.
Кошумович Речип, т. Абрагiмава сцягу 118
Кошчакович Белаш, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 121
Курман, т. 116
Курман, т. Абрагiмава сцягу 117 адв.
Курман, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 119
Курманович Асанак, т. Алiшкавахар. 122
Курманович Вазюля, т. Абрагiмава сцягу 117 адв.
Курманович Кудаш, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 119
Курманчукович Мацуля, т. Абрагiмава сцягу 117 адв.
Курмасович Байраш, т. Абрагiмава сцягу 118
Курмаш, т. Клецкага пав. 213
Курмашевич Адыш, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 121
Курмашевич Легуш, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 119
Курмашевич Токтамыш, т. хар. Ахмет Влан Санчуко вiча 121
Курмашович Чыеш, т. Абрагiмава сцягу 118
Курмин, б. Васiлiшскага пав. Троцкага в-д. 96 адв.
Куткович Абрагим, т. хар. кн. Банька Сенкавiча, Яго сваяк - Михайло 123 адв. Кутькович Митько, т. хар. Банька Сенкавiча 124


«Л»
Левонович Осан, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 121
Легишевич Иляс, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120
Легишевич Сенько, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120 адв.
Легишевич, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120
Легуньковая, удава, т. хар. кн. Банька Сенкавiча 123 адв.
Легуш, т. Алiшкава хар. 122 адв.
Легуш, яго сын i дочкi - т. хар. Ахмет Влан Сан чуковiча 119 адв., 120 адв.
Липчын Грин, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120
Ломзич Айзюк, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120
Лукашынец Давлет, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 119 адв.
Лукашынец Кадыш, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 119 адв.
Лукашынец Малыш, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 119 адв.


«М»
Магмет, кн., т. 115 адв.
Магмет, т. Абрагiмава сцягу, яго бацька - Ворозгоча Степанович 118
Магметевич Араз, т. Алiшкава хар. 122 адв.
Магметович Санчин, т. Абрагiмава сцягу 117
Магметович Тян Рибердей, т. Абрагiмава сцягу 117
Магреш, т. Алiшкава хар. 122
Малеевич Моступа, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 121
Малтековичи, т. 115 адв.
Малыш, т. Клецкага пав. 213
Малышка, атаман, т. Алiшкава хар. 122
Мамыш, т. Алiшкава хар. 122 адв.
Мангутович Лецко, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120
Манцыр Шах, т. Наўгародскага пав. Вiленскага в-д. 123
Мацкович, т. 116
Менкишович Азюк, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 119 адв. Милешевич Давлет, т. Абрагiмава сцягу 117 адв.
Мирды Лехим, т. Абрагiмава сцягу 117 адв.
Миско, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча, яго зяць - Богдан 119 адв.
Мискович Юнус, т. Абрагiмава сцягу 117 адв.
Митеша, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 119 адв.
Митя, т. 115 адв.
Михайло, т. хар. кн. Банька Сенкавiча, сваяк Абрагима Кутковича 123 адв.
Михнели, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 121
Михнович Андрей, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 119 адв.
Михнович Бахтыяр, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120
Михнович Михайло, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120
Могинтович Юхно, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 119 адв.
Могрешевич Яцына, т. 116
Монашович Азка, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 118 адв.
Мордасовая, удава, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 121 адв.
Муратовая, удава, т. Алiшкава хар. 121 адв.
Мусакович Магрец, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 119 адв.
Муступич Минко, т. 115 адв.
Мустуфичи, т. Алiшкава хар. 122
Мусыкович Ромодан, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120
Мызгевич, т. 116


«Н»
Некрашевич Осман, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120

«О»
Обдула, т. 116
Обдулиная, удава, т. 115 адв.
Обдулич Магмет, т. 115 адв.
Обрагим, гл. Абрагим
Обтеча, кн., т. 115 адв.
Овсеим, т. 116
Озкович Вас, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120
Олишко, Олижко, т., хар. татарскi 121 адв.
Олишко, т. 115 адв.
Олтушевич, т. 116 адв.
Ольдасович Ждан, т. Абрагiмава сцягу 117
Осаит, т. х-р вызнач. Татарин не зразумелы, магчыма - гэта абазнач. iмя 11; с. 41 (Осаит Татарин)
Осан, з с. Папорцi, т. хар. Банька Сенкавiча 124


«П»
Павел, т. 116
Петраш, т. 115 адв.
Петрык, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 121 адв.
Петько, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 121 адв.
Петюлис, т. 116
Питилота, т. Клецкага пав. 212 адв.
Пуврусович Легуш, т. Абрагiмава сцягу 118


«Р»
Различ Шыман, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 121
Разум, т. Абрагiмава сцягу 117 адв.
Рамаданович Варлам, т. Абрагiмава сцягу 117 адв.
Рамаданович Кельдавлет, т. Абрагiмава сцягу 117 адв.
Резак, т. Клецкага пав. 213
Реневич Богдан, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120
Речип, т. Абрагiмава сцягу 118 адв.
Речипович Муступа, т. 116
Речипович Чимагмет, т. Абрагiмава сцягу 117
Речипович Шабан, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120
Роман, т. 116
Ромодан, т. Абрагiмавага сцягу 118 адв.
Ромоданович Ахмет, т. хар. кн. Банька Сенкавiча 123 адв.
Ромоданович Магмет, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 121
Ромоданович Милкуман, т. хар. кн. Банька Сенкавiча 123 адв.
Ромоданович Онис, т. хар. кн. Банька Сенкавiча 123 адв.
Ромоданович Сяпян, т. хар. кн. Банька Сенкавiча 123 адв.
Рубердей Тан, т. Абрагiмава сцягу 117


«С»
Сабакович Базар, т. Абрагiмава сцягу 118
Саита Февдавлет, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 118 адв.
Сандычевич Асанчик, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 121
Сараевич Прич, т. Абрагiмава сцягу 118
Сарай, т. 116 адв.
Сареевич Фучаберди, т. Абрагiмава сцягу 117
Сарим, т. Алiшкавахар. 122 адв.
Сарый Тан, т. Алiшкава хар. 122 адв.
Сатко, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 121 адв.
Сачкевич Евлаш, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 121
Сеит Козы, т. Алiшкава хар. 122 адв.
Сей Жалал, Дчал Минбалатович, Минбулатович, т., хар. татарскi 5 адв., 118 адв., 119 адв.; с. 38
Семашкович Киц, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 121
Семеньчич Мартин, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 119
Сенько, т. Клецкага пав. 213
Сенькович Банько, кн., т., хар. татарскi, яго брат - Адко 6, 123 адв.; с. 38
Сеньковпч Ивашко, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120 адв.
Сеньчукович Враз, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120
Сидагметович Радивон, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 118 адв.
Слушевич Богдан, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120
Смендеревич Андиш, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 119
Собакович Сенько, т. Наўгародскага пав. Вiленскагав-д. 123
Собакович Сенько, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 118 адв.
Собачкович Васко, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 119
Собачкович Куцко, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 119
Собачкович Легушко, т. Наўгародскага пав. Вiленскагав-д. 123
Собейкович Тавучик, т. Абрагiмава сцягу 118
Соболевич Абрагим, т. Абрагiмава сцягу 116 адв.
Соболевич Асан, т. Абрагiмава сцягу 118
Соболевич Сюнчок, т. Абрагiмава сцягу 117
Соболь, т. Алiшкавахар. 122
Солтанович Васко, т. 116
Солтанович Орарз, т. 116
Солтышевич Борздило, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120 адв.
Станькевич Богдан, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 118 адв.
Станькевич Малыш, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 119
Станькевич Яныш, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 111 адв.
Станькович Федор, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120
Станюлис, т. Алiшкава хар. 122 адв.
Степанович Азим, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 121 адв.
Степанович Ворозгоча, т. Абрагiмава сцягу, яго сын - Магмет 118
Субовразович Баран, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 121
Судкович Ортюшко, т. 116
Супрунович Олешко, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 119
Сюндук, яго дзецi -т. хар. Банька Сенкавiча 124
Сюнько, т. Алiшкава хар. 122
Сюньтек, т. Алiшкава хар. 122 адв.


«Т»
Тазавович Есин, т. Абрагiмава сцягу 117 адв.
Тазавович Легуш, т. Абрагiмава сцягу 117 адв.
Тазляковая, удава, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 121
Тактамович Миско, т. 116
Тактамыш, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120
Тактамышовая, кнг., т. Наўгародскага пав. Вiленскагав-д. 123
Танышович Тактамыш, т. Абрагiмава сцягу 118
Таняк, т. Алiшкава хар. 122 адв.
Таразович Кочгук, т. Абрагiмава сцягу 117 адв.
Татарин Тотуiч, т. Алiшкава хар. 122 адв.
Тафта, т. Алiшкава хар. 122
Тахмамыш, т. Абрагiмава сцягу 117
Телешевич Абраш, т. 116 адв.
Телешевич Мандын, т. 116
Темешович Чортан, т. Абрагiмава сцягу 118
Тивишевич Якуб, т. 115 адв.
Тимир, т. 116
Тимиревич Бузун, атаман, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча, 120 адв.
Товеша, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 118 адв.
Токташевич Азедин, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120 адв.
Тулат, т. Алiшкава хар. 122 адв.
Тулатекович Исупко, т. хар. кн. Банька Сенкавiча 123 адв.
Тулатярович Майко, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 119 адв.
Тулашевич Белек, т. Алiшкава хар. 122
Тулош, яго сыны - т. хар кн. Банька Сенкавiча 124
Тулутович Субко, т. Наўгародскага пав. Вiленскага в-д. 123
Тулушевич Касым, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120
Тулушевич Курман, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120
Тыдырович Махмет, т. Абрагiмава сцягу 117 адв.


«У»
Увосень, т. 115 адв.
Узаболотый Ивашко, т. Наўгародскага пав. Вiленскага в-д. 123
Узаболотый Кадыш, т. Наўгародскага пав. Вiленскага в-д. 123
Узаболотый Легушко, т. Наўгародскага пав. Вiленскагав-д. 123
Узаболотый Олехно, т. Наўгародскага пав. Вiленскагав-д. 123
Улановая, удава, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 118 адв.
Упопортех Осан, т. хар. Банька Сенкавiча 124 У раз, кн., т. Абрагiмава сцягу 116 адв.
Ураз, атаман вацкi, т. Абрагiмава сцягу 117 адв.
Уразович Богдаш, т. Абрагiмава сцягу 117


«Ф»
Федевич Мишко, т. Алiшкавахар. 121 адв.
Фурс, т. 115 адв.


«Х»
Хачибердей, т. Абрагiмава сцягу 117
Ходор, т. Алiшкавахар. 122
Ходорович Богдан, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 121
Ходыревич Довлетяр, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120 адв.
Ходыревич Кильдыш, т. Наугародскага пав. Вiленскага в-д. 123
Ходыревич Юнус, т. Абрагiмава сцягу 117 адв.
Ходышевич Януш, т. хар. Банька Сенкавiча 124
Хонко, т. хар. кн. Банька Сенкавiча, яго брат - Афен-дей 123 адв.
Хочушкович Яныш, т. Абрагiмава сцягу 118 адв.


«Ц»
Цыркасымович Шагман, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 118 адв.


«Ч»
Чибилович Тулат, т. Алiшкава хар. 122
Читуторович Семен, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120
Чобонашович Болатко, т. Абрагiмава сцягу 118
Чогайдаевич Миско, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 119 адв.
Чунеевич Станько, т. 116
Чунеевич Станько, т. Алiшкава хар. 122
Чунеевич Станько, т. Алiшкава хар. 122 адв.
Чутурович Шемердень, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120


«Ш»
Шагдавлет Асан, т. Алiшкава хар. 122
Шатышович Сюньдюк, т. Абрагiмава сцягу 117 адв.
Шитаевич Тотуш, т. Абрагiмава сцягу 118
Шыгалыч Сенько, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 118 адв.
Шык Базар, т. 116


«Ю»
Юркович Игнат, т. Алiшкава хар. 122
Юхно, кн., т. 115 адв.
Юшкович Войко, т. 116


«Я»
Якуб, т. 115 адв.
Якуб, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча, яго бацька - Яныш Амолыкович 118 адв.
Якубец, т. Алiшкава хар. 122
Якубович Синян, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120 адв.
Якубович, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120 адв.
Ялаир, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120
Янкович Гельдыш, т. 116 адв.
Янкович Казак, т. Абрагiмава сцягу 117 адв.
Янушевич Бас, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120
Янушкович Богдан, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120 адв.
Янышович Таныш, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 119
Яско, т. Алiшкавахар. 121 адв.
Яхя, кн., марш. татарскi, т. хар. кн. Банька Сенкавiча 123 адв.

СообщениеДобавлено: Вс янв 15, 2012 1:07 am
Андрусь Буй
У Цэнтральнай навуковай бібліятэцы імя Якуба Коласа Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі адбылася прэзентацыя каталога “Рукапісы татараў Беларусі канца XVII – пачатку XX ст. з дзяржаўных кнігазбораў краіны”, што выйшаў у “Выдавецкім доме “Беларуская навука”.

Кніжная культура татараў-мусульман Беларусі без перабольшвання ўнікальная з’ява. Прадстаўнікі гэтай нацыянальнасці пачалі перасяляцца на беларускія землі з XIV ст. Як мяркуюць навукоўцы, ўжо ў XVI ст. беларуская мова стала для іх роднай. Каб зберагчы на новай радзіме ісламскую рэлігію, татары пераклалі на беларускую і польскую мовы свае рэлігійныя кнігі, карыстаючыся пры гэтым арабскім алфавітам, свяшчэнным для мусульман.

Ёсць цікавая спасылка дзеля азнакамлення са зместам каталёгу.

СообщениеДобавлено: Пн фев 13, 2012 12:53 am
gervasij
http://lj.rossia.org/users/tarlith/268895.html
Литовские татары на службе Наполеона.

Re: Татары

СообщениеДобавлено: Пт ноя 08, 2013 9:52 pm
gervasij
Изображение
Muślimowie czyli tak zwani Tatarzy litewscy
Juljan Talko-Hryncewicz.pdf

Re: Татары

СообщениеДобавлено: Вс дек 22, 2013 9:01 am
gervasij
http://tatbel.by/index.php

Татары на зямлі Беларусі
Шукаць
Галоўная
Артыкулы
Навіны
Галерэя
Спадчына
Архіў
Форум
Спасылкі

Re: Татары

СообщениеДобавлено: Чт мар 24, 2016 8:03 pm
Андрусь Буй
Знайшоў у сеціве - мо каму не нова - але застаўлю тут:

Мова беларускіх татар

Изображение

"Татар, што жывуць на землях трох суседніх краін: Беларусі, Літвы і Польшчы, здаўна называюць літоўскімі ад назвы Вялікага княства Літоўскага. Тэрыторыя, дзе гістарычна сканцэнтравалася гэга народнасць, ахоплівае беларускія землі Верхняга і Сярэдняга Панямоння, так званую Чорную Русь, цi гістарычную Літву, і землі па верхнім цячэнні р. Віліі са сталіцай у г. Новагародку. Традыныйныя, старыя паселішчы татар на тэрыторыі сучаснай Польшчы ўзніклі ў выніку перасялення на згаданыя землі татар з Вялікага княства Літоўскага. I яшчэ адно важнае ўдакладненне. Ужо ў XIX ст., калі землі Вялікага княства Літоўскага ўвайшлі ў склад Расійскай імперыі, на гэтай тэрыторыі сталі дзе-нідзе пасяляцца прадстаўнікі цюркскіх народаў Крыма, Паволжа, Каўказа. Большасць з іх таксама называлі татарамі. Зразумела, працэс той працягваўся і ў XIX ст. Сёння з 12,5 тыс. татар, якія насяляюць Беларусь, 3,2 тыс. назвалі сваёй роднай мовай татарскую. Гэта акалічнасць бясспрэчна сведчыць, што ўсе яны не належаць. да нашчадкаў літоўскіх татар.
Літоўскія татары складаюць асаблівую, спецыфічную народнасць. Адна з характерных рыс прыналежнасці да памянёнай групы — славянамоўнасць (хоць у апошнія дзесяцігоддзі адзначаецца літуанізацыя часткі літоўскіх татар, якія жывуць у наваколлях Коўна і ў Вільні). Акадэмік Я. Карскі ў "Працах па беларускай і іншых славянскіх мовах" наступным чынам тлумачыць прычыны страты татарамі роднай мовы: "Пасяліўшыся ў Літоўскай дзяржаве, яны хутка абеларусіліся; часткова гэта залежала ад тага, што яны бралі шлюб з беларускамі, бо сваіх жанчын з імі часта не было". "3 прычыны гэтага, — дадае крымска-татарскі асветнік Ісмаіл Гаспрынскі ў рабоце "Рускае мусульманства", — што жонкі пасяленцаў-татар не разумелі зусім па-татарску, ужо першае пакаленне літоўскіх татар гаварыла больш мовай маці, г. зн. па-літоўску, чым па-татарску, так што праз некалькі пакаленняў татарская мова знікла з ужытку, і мова літоўская (г. зн. беларуская.) стала нацыянальнай мовай тамашніх татар".
Безумоўна, шлюбы з хрысціянкамі (беларускамі і полькамі), якія вельмі часта заключаліся літоўскімі татарамі ў XVI ст., што відаць з крыніц таго часу, адмоўна ўплывалі на працэс захавання татарамі сваёй мовы. I пacля шлюбу з беларускай альбо з полькай татарыну не было з кім гаварыць дома "па-свойму". У яго доме гучалі беларуская альбо польская мова, таму што жонка яго і слугі-хрысціяне не валодалі іншымі. I дзеці, хоць іх выхоўвалі ў мусульманскай веры, чуючы з вуснаў маці, нянек і прыслугі беларускую альбо польскую мову, гаварылі з бацькам менавіта на ёй.
Другой прычынай, якая прывяла да страты татарамі роднай мовы, як лічынь Аж. Александровіч (Насыфі), была ваенная служба. Пад час яе выканання татары таксама мелі зносіны з салдатамі не з татарскіх харугваў. У мячэці татары чулі толькі арабскую мову. Такім чынам, не маючы магчымасцей развіваць, родную мову ні дома, нi ў грамадскім жыцці, ні ў арміі, ні ў мячэцях, яны хутка яе забывалі.
Татары, якія прыйшлі ў Вялікае княства Літоўскае з Кыпчака і Крыма на рубяжы XIV і XV стст., размаўлялі на чагатайскай мове (гэта адзін з усходніх дыялектаў турэцкай мовы, які адносінна да куманска-кыпчацкай групы). Яна была афіцыйнай літаратурнай мовай Залатой Арды. Зразумела, што асобныя плямёны, якія ўваходзілі ў склад Залатой Арды, мелі дыялектныя адрозненні ў мове, але афіцыйнай мовай яе вышэйшых слаёў была чагатайская мова. Сляды гэтай мовы, як адзначае польскі даследчык С. Крычынскі, захаваліся таксама ў помніках старажытнай пісьменнасці літоўскіх татар, у некаторых прозвішчах, назвах гербаў, а таксама ў назвах некаторых татарскіх страў.
3 пачатку XVI ст., г. зн. з моманту ўстанаўлення ў Стамбуле халіфата, мойнае ўздзеянне на літоўскіх татар пачала аказваць асманская культура, з якой яны знаёміліся, калі наведвалі Турцыю пад час паломніцва ў Мекку і Медыну. Ужо тады сярод літоўскіх татар стала адміраць чагатайская мова. Сувязі з Казанню і яшчэ больш аддаленым Туркестанам былі страчаны, а параўнальна блізкі Крым падвергся асманізацыі ў сферы культуры і мовы. Безупынныя зносіны татар з беларусамі пакінулі адметны след у беларускай мове. На думку акадэміка Я. Карскага, у мове беларусаў налічваецца каля 50 слоў цюркскага (татарскага) паходжання, якія ўспрымаюцца сучаснымі беларусамі як звыклыя і не патрабуюць спецыяльнага тлумачэння, напрыклад: андарак, багатыр, базар, балавацца, баламут, баран, бачыць, буран, бусел, гарбуз, гойдацца, дуда, дыван, кабан, кавун, калач, кінжал, курган, сабака, сарафан, тавар, таракан, торба, туман, тытунь, халат, халва, хамут, харч і інш. Y мастацкай, гістарычнай, навукова-папулярнай літаратуры знаходзім шэраг цюркізмаў (армяк, ашуг, бунчук, казна, кісцень, тамга, хан і інш.), якія выйшлі з актыўнага складу лексікі і зрэдку ўжываюцца ў сучаснай мове, але выкарыстоўваюййа ў творах на гістарычную тэматыку для ўзнаўлення абставін пэўнай эпохі.
Упершыню ў лексікаграфічнай практыцы ў якасці вучэбнага дапаможніка выдадзены "Слоўнік іншамоўных слоў" A. М. Булыкі. Аснову слоўніка склала агульнаўжывальная лексіка з 5600 адзінак, у тым ліку каля 200 слоўнікавых артыкулаў тлумачаць паходжанне і сэнс цюркскіх і асобна крымска-татарскіх запазычанняў. А. А. Жалуновіч для высвятлення лексіка-семантычнага фонду паспрабавала зрабіць класіфікаііыю гэтых слоў па прыналежнасці да пэўнай лексіка-семантычнай групы. Першую групу склалі словы з ваеннай, культурнай, грамадскай і рэлігійнай сфер: ашуг, булат, бунчук, джыгіт, есаул, кабура, каган, казак, калчан, каравул, кінжал, майдан, мула, сагайдак, ясак. У другую групу ўвайшлі назвы бытавога і гаспадарчага жыиия: арба, аркан, аршын, базар, бакалея, барыш, башлык, бурдзюк, кайданы, кайма, капкан, каракуль, каўпак, кафтан, кішлак, кумыс, магарыч, наждак, саф'ян, сургуч, таўро, торба, хабар, халва, харч, чаба, чадра, чалма, чарга, шалаш, юрта, ярлык і інш.
Многія цюрка-татарскія словы ўжываюцца ўсім беларускім насельніцтвам і даўно ўжо атрымалі права грамадзянства ў беларускай мове. Але ў дачыненні да іх неабходна зрабіць заўвагу: некаторыя з гзтых слоў, мажліва, запазычаны беларусамі не непасрэдна ў татар, а праз расійцаў цi ўкраінцаў, у мовах якіх доля татарскіх слоў наогул вельмі значная.
У "Слоўніку цюркізмаў у рускай мове" Е. Н. Шыпавай, выдадзеным у 1976 г. у Алма-Aцe, знаходзіцца больш за дзве тысячы запазычанняў з цюркскіх моў, якімi ў той цi іншай ступені карыстаецца рускамоўны чалавек. Паводле падлікаў Я. Якубоўскага, больш за 500 гэтых цюркізмаў ужываюцца ў беларускай мове.
Татары пакінулі свой след і ў тапаніміцы тых мясцовасцей, дзе яны здаўна жывуць. Памяць пра татарскія асады захавалася ў назвах шмат якіх паселішчаў Беларусі: Агдамер, Апчак, Арда, Койданава, Мамаі, Пагост, Татарка, Татаршчызна, Турэц, Узда, Якшыцы і многія іншыя. Наколькі моцна ўвайшлі цюрка-татарскія запазычанні ў беларускую мову, сведчаць наступныя прыклады. Так, слова бархан — напоены пясчаны ўзгорак дугападобнай формы ў пустынях, стэпах — атрымала сталую прапіску ў вёсцы Стары Свержань Стаўбцоўскага раёна. Земляны насып, на якім раней стаяла драўляная царква, да гэтага часу называюць барханам або барканам. Тут жа пачуеш слова башлык як назву капюшона ва ўсіх відах адзення, слова харч ва ўсіх азначаных слоўнікам значэннях: 1) тое, што ядуць; 2) прыпасы ежы; 3) корм для жывёлы. Нельга не пагадзіцца з А. А. Жалуновіч, што "праблема цюркізмаў у беларускай мове яшчэ мала даследаваная. Вывучэнне цюркскіх запазычанняў у беларускай мове карысна не толькі як лінгвістычная з'ява. Гістарычны змест слоў, час іх замацавання ў пісьмовых крыніцах, ужыванне ў народных гаворках могуць высветліць многія старонкі жыцця грамадства".
Пасяліўшыся на землях Беларуска-Літоўскай дзяржавы, літоўскія татары прынеслі з сабой арабскі алфавіт, прыстасаваны да фанетыкі той мовы, якой яны тады карысталіся, г. зн. чагатайскай. У працэсе засваення беларускай і польскай моў, складання рэлігійных і свецкіх тэкстаў на гэтых мовах узнікла неабходнасць увесці ў арабска-чагатайскую графіку дадатковыя дыякрытычныя значкі, якія перадавалі б гукі, якіх няма ні ў арабскай, ні ў чагатайскай мовах. Так узнікла мова кітабаў, напісаных на беларускай і часткова польскай мовах (al-kitab — па-арабску кніга).
Як адзначае даслелчык кітабаў віцебскі вучоны-філолаг В. Несцяровіч, "у гэтых тэкстах больш поўна, чым у рукапісах, створаных кірыліцай, адлюстраваліся фанетычныя асаблівасці беларускай мовы. Мова кітабаў адрозніваецца ад мовы старажытных беларускіх пісьмовых помнікаў, яна блізкая да беларускай народнай мовы. У тэкстах адлюстраваліся беларуская лексіка, фразеалогія, беларускі сінтаксіс. 3 дапамогай арабскай графікі, дастасаванай да беларускай фанетыкі, больш дакладна, у параўнанні з кірылаўскімі пісьмовымі помнікамі, перадаюцца некаторыя гукавыя асаблівасці беларускай мовы, у першую чаргу дзеканне i неканне, разнастайныя асіміляцыйныя змяненні".
Толькі арабска-турэцкаму алфавіту, напрыклад, уласцівы знакі, якія адпавялаюць гукам [дз], [дз'] (арабская літара лал з трыма кропкамі ўнізе), [и], [и'] (арабская літара сад з трыма кропкамі ўнізе), а таксама арфаграфічны значок тэшлзіл, які азначае падваенне зычнага гука, або мэл, які ўказвае даўжыню галоснага [а].
Літоўскія татары, якія атрымалі рэлігійную адукацыю, шырока карысталіся арабска-турэцкім алфавітам. Яны звярталіся да яго не толькі пад час пісьма і перапісвання сваіх рэлігійных кніг, але і ў паўсядзённым жыцці, калі ставілі подпісы, афармлялі завяшчанні, рабілі розныя паметкі, а таксама пры напісанні прыватных лістоў, адрасаваных іншым татарам. Гэтай жа графікай карысталіся татары, складаючы надмагільныя эпітафіі на беларускай альбо польскай мове. Наогул, як адзначае С. Крычынскі, "арабская графіка для літоўскага татарына з'яўляецца не толькі адным са спосабаў абазначэння гукаў яго мовы ў кнігах, дакументах, пісьмах. Гэта свяшчэннае пісьмо Карана, кнігі яго веры, і таму да самага маленькага кавалачка паперы, напісанага арабскімі літарамі, ён ставіцца з найвялікшай павагай. Вера ў святасць і цудадзейную сілу пісьма выражаеца ў магічных дзеяннях татарскіх чараўнікоў".
Такім чынам, аналіз гістарычных і пісьмовых крыніц паказвае, што к канцу XVI ст. камунікатыўная функцыя гутарковай роднай мовы літоўскіх татар вычэрпваецца і на змену ёй прыходзяць беларуская і польская. Становішча гэта захавалася да сённяшняга дня.
Прайшло чатырыста гадоў з тага часу, калі татары згубілі сваю родную мову. Але цi знікла яна бясследна?
Учас турэцка-славянскіх войнаў утварыліся калісьці тры калоніі перасяленцaў-татар — у наваколлях Брусы, над р. Кызыл-Ырмак і ў Аабруджы (зараз Румынія), якія адрозніваюцца ад турак тыпам твару і касцюмам. Жыхароў Аабруджы маскоўскі прафесар Э. Ценішаў лічыць адзінымі носьбітамі-спадкаемцамі роднай для літоўскіх татар мовы. "Дыялекты Брусы і Кызыл-Ырмака, — піша ён, — верагодна, падвергліся моцнаму турэцкаму ўплыву... Менавіта мова татар Аабруджы можа быць засвоена літоўскімі татарамі. Перасаджаная на старую глебу, яна паступова набудзе мясцовы каларыт і наблізіцца да страчанага становішча, але, верагодна, яго цалкам недасягаючы, таму што мясцовыя ўмовы за чатыры сотні гадоў таксама моцна змяніліся. Тым не менш гэты працэс немагчыма параўнаць з сухім эксперыментам, хутчэй за ўсё гэта вяртанне дарагога сына, які даўно пайшоў з дому і ледзь не загінуў".
Прыклад вяртання сваей мовы дае нешматлікі народ Латвіі — лівы. Зусім мала засталося тых ліваў, якія валодаюць роднай мовай. У некаторых школах Латвійскай Рэспублікі ўведзена выкладанне роднай мовы лівам, пачынаючы з першых класаў.
Ужо сёння, лічыць Э. Ценішаў, існуе дастаткова матэрыялаў, каб скласці буквары і падручнікі роднай мовы для дзяцей польска-літоўска-беларускіх татар. А для дарослых можна адкрыць курсы, дзе б на першым часе выкладалі настаўнікі-татары Аабруджы, пакуль не будуць падрыхтаваны свае настаўнікі. У далейшым неабходны вялікія і паўнакроўныя граматыкі і слоўнікі. Родную мову можна вярнуць!


© I. КАНАПАЦКІ, кандыдат гістарычных навук, член-карэспандэнт Міжнароднай Акадэміі вывучэння нацыянальных меншасцей.

Источник: http://www.belhistory.com/lang_of_bel-tatars.php

Re: Татары

СообщениеДобавлено: Вт апр 19, 2016 4:45 pm
Андрусь Буй