Пописы войска ВКЛ

Модераторы: goward, Vadim Deruzhinsky, Andrey Ladyzhenko

Сообщение Литвин1009 » Пн апр 11, 2011 7:15 pm

Андрусь Буй
Гродно и Новогрудок находились в зоне проживания ятвягов с ятвяжской гидронимикой:


Гидронимия и ойконимия несколько разные вещи.

И вот эти земли (обведённые для "географа") немцы незывали - Кривией


Только Юго-Восточную часть этого региона немцы называли Кривией.
Литвин1009
 
Сообщения: 1175
Зарегистрирован: Вс фев 20, 2011 10:51 pm

Сообщение Андрусь Буй » Ср апр 13, 2011 8:18 am

Литвин1009 писал(а):Андрусь Буй
Гродно и Новогрудок находились в зоне проживания ятвягов с ятвяжской гидронимикой:
Гидронимия и ойконимия несколько разные вещи.
А что это меняет!? Поясните.
Литвин1009 писал(а):
Андрусь Буй писал(а):И вот эти земли (обведённые для "географа") немцы незывали - Кривией
Только Юго-Восточную часть этого региона немцы называли Кривией.
Вы наверное читали какие-то секретные немецкие документы о месторасположении Кривии!?
Ну, то поделитесь пожалуйста.
Аватара пользователя
Андрусь Буй
 
Сообщения: 5122
Зарегистрирован: Вт июл 06, 2010 9:39 pm
Откуда: аўкштота

Сообщение Литвин1009 » Ср апр 13, 2011 8:43 am

Андрусь Буй
Вы наверное читали какие-то секретные немецкие документы о месторасположении Кривии!?
Ну, то поделитесь пожалуйста.


Я почему-то подумал о первой карте))
Литвин1009
 
Сообщения: 1175
Зарегистрирован: Вс фев 20, 2011 10:51 pm

Сообщение Андрусь Буй » Ср апр 13, 2011 10:36 am

Литвин1009 писал(а):Андрусь Буй
Вы наверное читали какие-то секретные немецкие документы о месторасположении Кривии!?
Ну, то поделитесь пожалуйста.
Я почему-то подумал о первой карте))
Подумали над второй!?
Ну, и какие выводы!?
Аватара пользователя
Андрусь Буй
 
Сообщения: 5122
Зарегистрирован: Вт июл 06, 2010 9:39 pm
Откуда: аўкштота

Сообщение Литвин1009 » Пн май 02, 2011 11:01 am

Андрусь Буй
Подумали над второй!?
Ну, и какие выводы!?


Вывод: Малая Ногардия (в письмах Гедимина- Noygardis) - кривия, гудия, русланд, но не Литва.
Литвин1009
 
Сообщения: 1175
Зарегистрирован: Вс фев 20, 2011 10:51 pm

Сообщение Андрусь Буй » Ср май 04, 2011 11:30 am

Литвин1009 писал(а):Андрусь Буй
Подумали над второй!?
Ну, и какие выводы!?
Вывод: Малая Ногардия (в письмах Гедимина- Noygardis) - кривия, гудия, русланд, но не Литва.
:shock: У Гедымина - кривия, гудия, русланд!? - ГДЕ :?:
Аватара пользователя
Андрусь Буй
 
Сообщения: 5122
Зарегистрирован: Вт июл 06, 2010 9:39 pm
Откуда: аўкштота

Сообщение gervasij » Вт апр 03, 2012 11:54 am

Ніяк не даецца ў рукі сам попіс..

Изображение

[img]http://f.polska.pl/gal/195/7/110/med.jpg
1567
Rejestr osób zobowiązanych do pełnienia służby wojskowej - kniaziów, panów, ziemian, bojarów, Tatarów wraz z pocztami.
Komentarz: Siła militarna Wielkiego Księstwa Litewskiego opierała się w średniowieczu i na początku okresu nowożytnego - podobnie jak w Polsce - na pospolitym ruszeniu. Uczestniczyć w nim miały obowiązek wszystkie osoby posiadające ziemię na prawie szlacheckim (w tym duchowieństwo), a także niektóre inne grupy ludności (wójtowie, sołtysi, do pełnienia powinności wojskowych zmuszone były także miasta).

W przeciwieństwie do Korony, gdzie sformuowania dotyczące służby zbrojnej szlachty były nader nieprecyzyjne, na Litwie ściśle określono z jak wielkim pocztem zbrojnych mieli stawić się wszyscy szlacheccy właściciele ziemscy w wypadku rozpuszczenia wici. Uzależniono to od wielkości posiadanej przez nich ziemi uprawnej z poddanymi, a właściwie od liczby "służb" pozostających w jego rękach. Pierwotnie (w XV w.) terminem "służba" określano świadczenia osobiste pełnione na rzecz właściciela lub państwa (stąd służba ziemska, czyli wojskowa lub służba ciahła, czyli pańszczyźniana). Szybko jednak terminem tym zaczęto nazywać wyodrębnione jednostki gospodarcze zobowiązane do świadczenia określonych posług. Początkowo było to jednodworcze gospodarstwo chłopskie, w okresie późniejszym służba składała się przeważnie z więcej niż jednego "dymu". Trwają dyskusje nad określeniem przeciętnej wielkości służby i jej pochodzenia. Mimo pewnych wątpliwości można przyjąć, że wpływ na ukształtowanie się tej instytucji miały wzorce państwa zakonu krzyżackiego w Prusach, a w połowie XVI w. składała się ona przeciętnie z dwóch gospodarstw chłopskich (tzw. dymów).

W czasach panowania króla polskiego i wielkiego księcia litewskiego Zygmunta I Starego (na Litwie nazywanego czasami także Zygmuntem II, gdyż pierwszym "hospodarem" o tym imieniu był Zygmunt Kiejstutowicz) w związku z licznymi i ciężkimi wojnami toczonymi z Wielkim Księstwem Moskiewskim podjęto próby określenia faktycznej wielkości pospolitego ruszenia. W tym celu na sejmach litewskich począwszy od 1502 r. podejmowano uchwały regulujące te zagadnienia (pierwsza z nich nie zachowała się).

Dyskusję budziła kwestia z jakiej liczby służb (lub dymów - jak zaproponował monarcha) miano wystawiać jednego zbrojnego. Ostatecznie zgodzono się na jednego konnego z ośmiu służb.

31 V 1528 r. sejm obradujący w Wilnie podjął uchwałę o przeprowadzeniu pełnego spisu dóbr dla celów wojskowych. Wszyscy właściciele ziemscy zostali zobowiązani do przeprowadzenia rejestru swych dóbr i przedstawienia jego efektów kancelarii wielkoksiążęcej. Tutaj sporządzono spis służb z całego Wielkiego Księstwa Litewskiego, który jednak nie zachował się do naszych czasów; obecnie dysponujemy tylko sporządzonym z niego wyciągiem. W okresie następnym jeszcze kilkakrotnie organizowano podobne spisy dla określonych obszarów np. w 1552 r. dla województwa połockiego, a w 1565 r. także popis całej szlachty zobowiązanej do stawienia się wraz z pocztami zbrojnymi w określonym miejscu. Do dzisiaj przetrwały one jednak tylko w formie szczątkowej.

Inaczej rzecz się ma z popisem z 1567 r. Zorganizowano go wg nowych zasad (jeden koń z dziesięciu, a nie ośmiu służb) w związku z projektowaną, a nie zrealizowaną wyprawą przeciwko Moskwie. Kniaziowie, panowie i szlachta ściągali na popis wyjątkowo opieszale, dlatego też popis ten przeciągnął się do kilku miesięcy, nie objął też całości uprzywilejowanego stanu. Nie jest on tak kompletny jak popis z 1528 r., lecz przewyższa zdecydowanie pozostałe rejestr.

Zachowany w zbiorach AGAD dokument w postaci obszernej księgi ma ogromne znaczenie nie tylko dla naszej wiedzy o historii wojskowości litewskiej, lecz także innych zagadnień. Wielokrotnie wykorzystywany był do badań nad stratyfikacją stanu szlacheckiego, gdyż zawarte w nim materiały umożliwiają wydzielanie grup rodzin szlacheckich różniących się pod względem zamożności. Ma on oczywiście wielkie znaczenie dla badań szczegółowych nad poszczególnymi rodzinami, czy rodami szlacheckimi, nad rozmieszczeniem ziemiaństwa, jego pochodzeniem etnicznym i innymi.

Na odrębne wspomnienie zasługuje rola, jaką odegrały popisy w badaniach nad historyczną demografią litewską, dla której są podstawowym źródłem dla XVI w. Wspomnieć też tu należy, że popis ten obejmuje także ludność tatarską zobowiązaną do pełnienia służby wojskowej. Zachowany popis, chociaż został on sporządzony w okresie ewidentnego już upadku pospolitego ruszenia jako realnej siły militarnej, zachował jednak wartość wyjątkowo cennego źródła historycznego, jakim nie dysponujemy dla Polski. (Jarosław Zawadzki)

Co warto przeczytać?

Błaszczyk G., Litwa na przełomie średniowiecza i nowożytności 1492 – 1569, Poznań 2002;
Łowmiański H., Zaludnienie państwa litewskiego w wieku XVI, Poznań 1998.
Publikacja źródła:

Russkaja Istoričeskaja Biblioteka, t. 33, Petersburg 1915
Opis zewnętrzny: Oryginał, jęz. ruski, księga papierowa oprawna w wytłaczaną skórę, 300x205x150 mm, rękopis, 860 kart.

Miejsce przechowywania: Archiwum Główne Akt Dawnych, Archiwum Warszawskie Radziwiłłów, dz. VII, sygn. 83.

Inne dokumenty dotyczące organizacji wojska:

http://archiwa.polska.pl/katalog/skarb, ... ?body=desc[/img]
gervasij
 
Сообщения: 3361
Зарегистрирован: Вс авг 09, 2009 1:00 pm
Откуда: Vialikalitva (Belarus)

Пред.

Вернуться в История

Кто сейчас на конференции

Сейчас этот форум просматривают: нет зарегистрированных пользователей и гости: 31

cron