Предлагаю заинтересованным обменяться материалами на заданную тему.
Некоторое время назад, как мне казалось, найти что-то посвященное 1 8 3 1 г., было практически невозможно. Но, стоило воткнуть штык лопаты поглубже ,как карыстные выкапни сами стали прыгать в руки.
Для начала я перенесу в эту тему то, что было выложено в Жамойтском уголке.
Часть 1
------
1. "Гісторыя Беларусі ад сярэдзіны XVIII ст. да пачатку XXI ст." Алег Латышонак ,Яўген Мірановіч,Вільня ,2010 1830-1831.
Ссылка для скачивания файла:
http://ifolder.ru/22208078
2.1831 год на Берестейском Полесье
В советской историографии ноябрьского восстания как бы не существовало. В независимой Беларуси интерес к нему возрос, но вопрос о восстании на Полесье слабо изучен. Значительных боевых действий тут не было, однако, на это были свои весомые причины. Местная шляхта рвалась в бой, но в крупных населённых пунктах стояли усиленные гарнизоны войск Литовского корпуса. Его командир, генерал-адъютант Розен, охранявший в Тересполе мосты через Буг, зорко следил, чтобы повстанческие отряды не проникали с территории Польского королевства. Также проводились профилактические меры для предотвращения восстания местного населения: патриотически настроенная шляхта под всякими благовидными предлогами удалялась отсюда. Это отражает следующая переписка:
http://brama.bereza.by.ru/nomer18/artic10.shtml
1831 год на Берестейском Полесье.pdf
Размер: 243.28 кб
Ссылка для скачивания файла: http://ifolder.ru/22208708
3.Польша в 1830-1831 годах (ОЗ 11-12 1863).pdf
Размер: 2.41 Мб
Ссылка для скачивания файла:
http://ifolder.ru/22208864
4.Столбцы - http://ru.wikipedia.org/wiki/Столбцы
"Во время оно.
Письменная история города начинается, по некоторым сведениям, с 1511 года. На протяжении столетия (1728-1831) Столбцами владели могущественные магнаты Чарторыйские, превратившие местечко в центр своего графства. При них Столбцы получили даже право на самоуправление (1729).
Можно ли себе представить, что у городка, расположенного теперь на сильно обмелевшем Немане, еще полторы сотни лет тому назад останавливались витины (речные торговые суда, баржи), которыми доставляли сюда из Крулевца (Кёнигсберга-Калининграда) «разные вина и красивую полированную (поливаную) посуду», о чем сообщал известный этнограф и краевед Х1Х столетия Павел Шпилевский?
А вот Владислав Сырокомля, тоже не обойдя вниманием Столбцы, утверждал в середине того же века, что «славятся тут подземные ходы и лавки с напитками, это как бы второй, подземный город, подобно римским катакомбам. Пара таких лавок, принадлежащих состоятель- нейшим купцам, процветает до сих пор».
Но по-настоящему большую известность Столбцам принес доминиканский монастырь, который в 1621 году заложил минский каштелян Александр Слушка. Выстроенный в обители полвека спустя каменный костел Св. Казимира хранил в своих стенах мощи настоятеля монастыря отца Фабиана (Малишевского), прославившиеся многочисленными чу- дотворениями и исцелениями. Сюда толпами стекались паломники, и, пройдя в святыню, где в особой каплице покоились останки благословенного Фабиана (дело до его окончательной канонизации, к сожалению, так и не дошло), они могли одновременно лицезреть потрясающей красоты интерьер, изукрашенный виртуозной лепниной в стиле рококо. В 60-х годах ХХ века храм безжалостно разрушили.
Сегодня архитектурных памятников в Столбцах почти не осталось - только церковь Св. Анны возвышается на горе рядом с бывшей торговой площадью. Построили ее в стиле классицизма в 1825 году Чарторыйские, у которых царские власти отняли Столбцы в 1831 году за участие в «Листопадовском» восстании.
http://www.google.by/imgres?imgurl=http ... swaAk4XzBw
5."В 20 км от Беловежской пущи находится г. Каменец, заложенный в XIII веке князем Владимиром Волынским, в котором возвышается сторожевая башня «Белая Вежа» — исторический памятник XIII века. На севере пущи в Свислочском лесничестве расположена усадьба графа Тышкевича, который участвовал в Польском восстании (1830—1831 гг.) против царизма."
http://www.google.by/imgres?imgurl=http ... tAbFpYzyBw
6.Лідзяне ў паўстанні 1831 года
Аўтар: Суднік С,
Дадана: 31.03.2008,
Крыніца: Лідскі летапісец № 34.
Да 175-х угодкаў паўстання
Паўстанне 1831 года доўгі час заставалася ў гісторыі Лідчыны "белай плямай". Ці то тады канспірацыя была лепшай, ці часу прайшло болей, але з розных крыніц дайшлі толькі разрозненыя факты і асобныя імёны. З успамінаў Ігната Дамейкі вядома пра рэйд генерала Хлапоўскага па Лідчыне, вядома пра ўдзел у паўстанні самога Ігната Дамейкі і двух яго сялян Лукаша і Рыгора (прозвішчы не названыя). Бадай што і ўсё. Але апошнім часам беларускія навукоўцы зрабілі некалькі прарываў у недаступныя ці нязнаныя раней архівы, і вось з'явілася кніга В. В. Гарбачовай "Удзельнікі паўстання 1830 - 1831 гг. на Беларусі. Бібліяграфічны слоўнік." Мінск. Выдавецкі цэнтр БДУ. 2006. Кніга выйшла накладам ажно 150 асобнікаў і адразу стала рэдкасцю мала даступнай, як і тыя ж архівы. У кнізе прадстаўлены 2300 персаналій - удзельнікаў паўстання. Нам удалося выдзеліць з гэтага спісу 86 асобаў, якія адносіліся да Лідскага павету. Гэта вядома ж не ўсё, але 86 імёнаў гэта трохі больш, чым адно імя І. Дамейкі ды двух яго сялянаў. Гэта не ўсё і таму, што чакаецца выхад, як мінімум яшчэ адной кнігі на гэтую ж тэму. Магчыма, і там будуць лідзяне. А пакуль мы прапануем спіс удзельнікаў паўстання крышку папраўлены з улікам лідскіх рэалій, якія не да канца вядомыя нетутэйшым аўтарам.///
http://pawet.net/library/history/city_d ... /war/1831/Лідзяне_ў_паўстанні_1831_года.html
http://pawet.net/library/history/city_district/war/Вайсковая_гісторыя.html
7.У вёсцы Парэчча на могілках паставілі крыж у гонар паўстанцаў, якія ў 1831-33 гадах змагаліся супраць расейскага царызму. Якраз 18 чэрвеня споўнілася 202 гады з дня нараджэньня кіраўніка паўстанцкага атрада, Міхала Валовіча.
http://blog.grodno.net/2008/06/23/pareh ... u-gonar-paўstancaў-1831-goda/
http://narodny.org/bnf/naviny/u_presie/ ... 834-.shtml
================
Эмілія Плятэр (13 лістапада 1806 — 23 сьнежня 1831) — графіня, зьбіральніца беларускага фальклёру, удзельніца паўстаньня 1831 году ў Польшчы, на Беларусі і Летуве.
http://be-x-old.wikipedia.org/wiki/Эмілія_Плятэр
================
Сапегі прынялі ўдзел у паўстанні 1831 года. За гэта па імператарскаму ўказу рускія чыноўнікі канфіскавалі Ружаны і перадалі іх у казну. Унікальная бібліятэка і архіў таксама былі канфіскаваны і вывезены з горада. Каля Ружан у 1863 г адбыўся бой паўстанцаў з царскімі войскамі.
http://belkola.org/ruzhany.htm
=================
http://be.wikipedia.org/wiki/Паўстанне_1830-1831
У Беларусі і Літве было арганізавана каля трыццаці партызанскіх атрадаў, якія налічвалі 12 тыс. чалавек. Найбольш буйнымі былі атрады:
пад кіраўніцтвам С.Радзішэўскага ў Вілейскім павеце - 3,3 тыс. чалавек,
В. Брахоцкага ў Дзісенскім павеце - 3 тыс. чалавек,
К. Пшаздецкага ў Ашмянскім павеце - 2,5 тыс. чалавек,
Я. Кашыца і М. Мяржэўскага ў Навагрудскім павеце - 1 тыс. чалавек.
==================
Лужкі - цэнтар паўстання 1831 г. у Дзісенскім павеце
У 2006 г. споўнілася 175 гадоў паўстання 1831 года ў Дзісенскім павеце.
Асноўныя падзеі разгортваліся так. 29 лістапада 1830 года ў Варшаве ўспыхнула нацыянальна-вызваленчае паўстанне супраць расійскага царызму. Яно пачалося паўстаннем школы падхаружных, да якога далучыліся вайскоўцы, рабочыя і рамеснікі. Паўстанцы ўвайшлі ў горад. 30 лістапада царскае войска пакінула Варшаву, а ў пачатку снежня і ўсю Польшчу. Значная частка расійскага войска была сканцэнтравана ў Беларусі.
http://www.radzima.org/be/object/5206.html