http://archiwa.polska.pl/katalog/skarb, ... id,178.htm
ok. 1742, Gdańsk
Drzewo genealogiczne rodziny Radziwiłłów herbu Trąby.
Komentarz: Tworzone zapewne już w XVI w., choć do dziś zachowane dopiero od XVII w., drzewa i tablice genealogiczne pełniły kiedyś zupełnie inną funkcję niż obecnie. Dziś służą głównie do graficznego, przejrzystego prezentowania wyników dociekań, czy to genealogów-amatorów, pasjonatów odkrywania swych "korzeni", czy to naukowców, historyków, umieszczających je w swych monografiach naukowych. Kilka wieków wcześniej służyły jednak przede wszystkim celom praktycznym, ukazywały nieraz bardzo skomplikowane powiązania rodzinne, dowodząc praw majątkowych w sprawach spadkowych. Z czasem pojawiły się też drzewa genealogiczne, które miały podkreślać "starożytne" pochodzenie znamienitego rodu magnackiego. Taką funkcję miało spełniać drzewo genealogiczne rodziny Radziwiłłów h. Trąby, odbite w Gdańsku ok. 1742 r. Autora znamy jedynie z napisu w prawym dolnym rogu genealogii: "Peter Böse sculpsit Dantzig Anno 1742".
Egzemplarz genealogii zachowany w Archiwum książąt Sanguszków różni się od pozostałych, np. od przechowywanego w Muzeum w Nieborowie, nietypowym materiałem zastosowanym jako nośnik. Zamiast papieru użyto tutaj bowiem dwa kawałki tkaniny jedwabnej (inny przykład tak rzadkiego dokumentu wystawionego na jedwabiu, to dokument trynitarzy dla Wacława Rzewuskiego i jego żony Anny z 7 XII 1745 r., zachowany w części podhoreckiej zbiorów sanguszkowskich).
Genealogia wyprowadza dzieje rodziny Radziwiłłów z czasów starożytnych. Wśród rzekomych protoplastów rodu znajdziemy mityczne osoby Ursyna, Prospera Cezara, Dorspruna, Palemona czy wreszcie Hektora. Od nich biegnie główny pień drzewa genealogicznego, na który składa się kilkanaście osób, zanim w połowie drzewa nie pojawią się osoby znane już dobrze ze źródeł historycznych. Z tego głównego pnia wyrastają zresztą i inne rody: poza książętami litewskimi, także m.in. książęta Giedroyciowie, Holszańscy czy Świrscy. Ostatnimi przedstawicielami uwzględnionymi przez autora genealogii są urodzeni 27 II 1734 r. Janusz Tadeusz Radziwiłł, zmarły w wieku 16 lat i jego brat bliźniak, Karol Stanisław Radziwiłł, od często używanego powiedzenia nazywany później "Panie Kochanku", zmarły w 1790 r.
Wizerunek mocno rozgałęzionego drzewa otaczają z obydwu stron rysunki herbów: z lewej strony za herbem Trąby Radziwiłłów 26 herbów, najpierw królów polskich, od Jagiellonów po Sobieskich, a następnie herby innych władców - cesarzy austriackich, królów francuskich, hiszpańskich, szwedzkich, portugalskich, książąt Bawarii, Sabaudii, Lotaryngii i innych. Z prawej strony, także poniżej herbu Trąby, umieszczono 30 herbów rodzin spokrewnionych z Radziwiłłami, m.in. Sanguszków h. Pogoń Litewska, Chodkiewiczów h. Kościesza, Sapiehów h. Lis, Denhoffów h. własnego, Tęczyńskich h. Topór, Tarnowskich h. Leliwa i Jamoyskich h. Jelita. (Wiesław Filipczyk)
Co warto przeczytać?
Genealogia, oprac. W. Dworzaczek, Warszawa 1959, s. 37-49;
Słownik artystów polskich, t. 1, Warszawa 1971 (hasło Böse Peter);
Zielińska T., Poczet polskich rodów arystokratycznych, Warszawa 1997, s. 303-347.
Opis zewnętrzny: Oryginał, jęz. łaciński, jedwab, 89 x 121 cm.
Miejsce przechowywania: Archiwum Państwowe w Krakowie, Archiwum Sanguszków, sygn. ASang teka 556/6.
Радзівілы-Радзівілы, беларускія сыны.. Ні воднага "Радвілы", аніякай Летувы...
Род свой пачынаюць, намагаюцца, вывесьці прыкладна з 10 ст. Саміы час на лютіцкія вандроўкі...