Название "лiцьвiн", когда возникло ...

[lietuvaitis]

Нет, мой комментарий говорит как раз о другом.
Если названия балтские, то это вовсе не означает, что они литовские!
Между прочим, многие названия ближе к латышским словам. Может на этом основании латышам начать претендовать на эти территории?

Литовцы - лишь одни из многих балтов. И это всегда надо помнить.

Если названия - балтские, то они не литовские, а именно балтские.


Вообще литовская наглость иногда надоедает...
В 1920 году литовцы претендовали на Лиепаю, потому что 7% местного пролeтариата были литовцами (а вокруг Лиепаи 0,0..% литовцев), и на всю Латгале, где литовцев вообще почти не было (наверное, латышей-католиков за литовцев посчитали).

Они и Полоцк хотели себе прибрать. Амбиции.

Ну а начет натиского или литовскох названий то может у вас есть данные о народе который там прожывал?

Как тут:
По данным священника Браславского костела Й. Армалиса ("Viltis", 1908, Nr. 144) по-литовски в Браславском католическом приходе говорили жители деревень (здесь и далее передаю названия в литовской транскрипции, хотя теперь они в Беларуси) Йуоделенай, Ружава, Усёнис, Бужёнис, Крукай. Жители других сел этого прихода посещали костел в Апсе, так как до Браслава - 17 верст. Также имелись на половину ассимилированные села - Струста, Жвирбляй. Всего в Браславском приходе жило более 2000 литовцев.

К костелу Пелекай (в нынешнем Браславском районе) принадлежало 11 сел, в которых говорили по-литовски. В соседнем приходе Апса жили литовцы, они там живут и сейчас. В Видзком приходе (Браславский р-н) еще есть села, в которых говорят по-литовски. В начале 20 в. там было около 2000 людей, говорящих по-литовски.

В Лентупском приходе в 1909 г. было 6000 жителей, из них несколько сот литовцев.

В городке Салос (Солы) литовский язык изчез. В этом крае только один приход Гервечяй (Гервяты) и большая часть прихода Варненай (Ворняны) отстались литовскими.

Приход Армонишкиса (тепрь в Вороновском р-не) в 1908 г. был литовским, теперь литовский язык там почти изчез. В Воронове священник Челкис в 1908 г. еще проповедовал по-литовски, теперь там нет ничего литовского, а костел - снесен.

Родуньский приход (Вороновский р-н) был литовский. Теперь литовскими отстались лишь окрестности Пелесы. В 1989 г. жители Пелесы возвратили себе костел и его отстроили.

В Шальчининкайском приходе (ныне в Литве) было 3550 прихожан, большинство из них говорили по-литовски.

В Бутримоняйском приходе (Литва) в 1911 г. священник Будра проповедовал по-литосвски. Теперь литовский язык там изчез.

В окрестностях Лаздунай (Лазуны, Беларусь, 120 км на юго-восток от Вильнюса) в 1906 г. было около 6000 литовцев. Теперь литовский язык там почти изчез.

В приходе Зетела (Дятлово, Беларусь) в начале 20 в. по-литовски говорили три села: Засечи, Пагиряй (Погиры) и Нарчяй. Литовцев было около 2000, но по-литовски говорили лишь 300. В Засечях по-литовски тогда говорили и маленькие дети. А. Видугирис еще в 1959 г. в селах Засечи и Пагиряй нашел людей, говорящих по-литовски.

По статье: Antanas Patackas. Lietuvos sienu problema // Voruta. 1991 10 15-31. Nr. 20 (38), p. 3.

[lietuvaitis]

Ho eсли бы относились к Вильнюсу, то я бы сказал так:
43% - евреи, но это не Израиль, значит не еврейский
18% русские, но это не Россия, значит не русский
27% - поляки
8% - беларусы
2% - литовцы
А вот этничекие территории поляков, беларусов и литовцев не далеко, надо смотреть более внимательно. Если это небольшой анклав, то не в счёт. Поляки здесь скорей всего являются анклавом. Остаются беларусы и литовцы.

Ну в Вилнюсе по данным 1897 беларусов было не 8% а толка 4%

Jan Jakubowski
STUDYA NAD STOSUNKAMI NARODOWOСCIOWEMI NA LITWIE PRZED UNIА LUBELSKА.
Warszawa, Prace t-wa naukowego warszawskiego, 1912, str. 1-10

Za czasow Balinskiego w okolicach Wilna juz nie mowiono po litewsku, jednak Wilno bylo otoczone wtedy ciasniejszym niz obecnie pierscieniem miejscowosci etnograficznie litewskich. Balinski powiada, iz z dawnych inwentarzy wyplywa, ze niegdys w calym powiecie Wilenskim ludnosc wiejska byla litewska i ze dopiero po wojnach szwedzkich za Jana Kazimiera i po spustoszeniach przez nie spowodowanych, zaczela; naplywac w te strony ludnosc bialoruska. Ze okolice Wilna byly niegdys litewskie dowiadujemy sie z tego, iz w w. XVI i XVII w kosciolach wilenskich, obok kazan polskich, odbywaly sie i litewskie dla ludu wiejskiego. W kosciele sw. Jana az do r. 1737 bylo dwuch kaznodziejow: polski i litewski. Zapewne okolo tego czasu dopiero jezyk litewski wyszedl z uzycia w okolicach podmiejskich i dla tego zaprzestano kazan litewskich w kosciolach wilenskich.
Jezeli wiec jeszcze w w. XVIII okolice Wilna byly litewskie, to tembardziej musialy one byc takiemi w wieku poprzednim. Co sie tyczy obszaru etnograficznego litewskiego w w. XVI, to mamy co do tego swiadectwa inwentarzy majatkow z tych czasow. Potwierdzaja one przedewszystkiem opinie M. Balinskiego, ze caly obszar dzisiejszego powiatu Wilenskiego byl wtedy litewskim. Imiona czysto litewskie spotykamy w dobrach: Miedniki, Kiena, Windziuny. Miejscowosci te sa obecnie bialoruskie. W powiecie Lidzkim spotykamy mieiscowości z ludnoscia litewska w polnocnej czesci powiatu: w Rakliszkach, Butrymancach, Girkach. W poludniowej jednak czesci, jak np. w Rozance, ludnosc chociaz katolicka, ale nie litewska, bo imion litewskich tam nie spotykamy. Powiat Oszmianski tylko w zachodniej swej czesci, np. w Klewicach,ma jeszcze ludnosc litewska,gdy tymczasem cokolwiek na wschodw Olszanach, Trabach i Wiszniewie spotykamy juz tylko imiona ruskie, lub katolickie, lecz nie litewskie.

W ten sposob mozemy nakreslic taki obraz rozsiedlenia ludnosci litewskiej w w. XVI na terytoryum obecnej gub. Wilenskiej:ludnosc litewska zajmowala cale powiaty Trocki i Wilenski, pólnocna czesc Lidzkiego (bez Lidy), zachodni pas Oszmianskiego (bez Oszmiany) i zapewne wieksza czesc powiatu Swiecianskiego (za wyjatkiem kata poludniowo-wschodniego, pomiedzy jeziorem Narocz a Wilja, gdzie przewazaja osady o nazwach slowianskich) Dwa powiaty wschodnie: Wilejski i Dzisienski zapewne juz wtedy byly bialoruskie i nie mialy ludnosci litewskiej. W ten sposob terytoryum etnograficzne litewskie obejmowalo w w. XVI mniej wiecej polowe terazniejszej gub. Wilenskiej.

[magelan]

Сюда же приплюсуем храм построенный Витовтом в Троках (который нашли ваши археологи,под штукатуркой католического Начало 15в.).

Нашли не храм а византийскую роспись,видать мастера этой школы дешевле стоили или местные были

странная у православных архитектура ,не правда ли
http://lt.wikipedia.org/wiki/Vaizdas:Trakai_Church.jpg

, а православный храм стоит рядом но раза в четыре меньше, так сказать по соотношению прихожан , правда это строение уже 19 в


http://www.trakai.lt/trakai/m/m_images/ ... aw2316.jpg

[lietuvaitis]

2 Летувайтис

Вы мыленкий сперва источник укажыте, особено про 1958г. порядка 30% - а потом мы посмотрем.

Вы миленький в депрессию не впадайте,найду книгу «Всесоюзная перепись»-отсканю специально для таких как вы .

Так вы нас немучайте с ответам. данные предявите и попpашу полные.

Мне вед интересно какая там перепес велас в 1958 году когда:

Всесоюзная перепись населения 1959 г. Москва, Госстатиздат, 1963.
Итоги Всесоюзной переписи населения 1959 г. Москва, 1962.


Я также с нетерпением желаю узнат это какие там немцы в 1912 г. в Россиской Империи перепес делали.

[goward]

Зводная табліца дэмаграфічных ацэнак Віленшчыны першай паловы ХХ стагоддзя: нацыянальны аспект.
© Анатоль Трафімчык

Якімі былі этнічныя суадносіны у Вільні і прылеглых да яе сельскіх раёнах у час стабілізацыі фармавання нацыянальнасцей (у сучасным разуменні) для пазначанага рэгіёну, сказаць адназначна немагчыма: розныя перапісы і розныя даследчыкі трактавалі нацыянальныя пытанні па-рознаму ў залежнасці ад тэндэнцыйнасці, методыкі і валодання матэрыяламі. Вялікую ступень складанасці ўносяць міграцыйныя працэсы тагачасся: бежанства (падчас першае сусветнае вайны тэрыторыю пакінула шмат беларусаў; на пачатку другое сусветнае вайны Віленшчына папоўнілася палякамі з заходняе і цэнтральнае частак ІІ Рэчы Паспалітай, дзе адбываліся ваенныя дзеянні), перасяленне (у міжваенны перыяд рэгіён павялічыў долю польскага насельніцтва за кошт прыезджае адміністрацыі, асаднікаў, вайскоўцаў etc., а некаторыя беларусы і асабліва яўрэі эмігравалі за Атлантыку; пасля пераходу Вільні і яе ваколіц у склад Літвы імкліва ўзрастала колькасць літоўскага насельніцтва) і, безумоўна, рэпрэсіі (савецкія, якія закранулі масы палякаў і вынішчылі беларускую інтэлігенцыю Вільні, і фашысцкія, пасля якіх шматвяковае развіццё яўрэйскае нацыі ў рэгіёне засталося ў гісторыі)(1).

Найбольш інтэнсіўна міграцыі адбываліся ў ваенныя часы, напрыклад, колькасць жыхароў Вільні вагалася ад 200 тысяч у мірны час да ніжэй 140 тысяч у ходзе абедзьвюх сусветных войнаў. Наогул жа першая сусветная вайна з перакрэсленнем межаў і стварэннем (ці спробамі стварэння) новых дзяржаў стала каталізатарам перагляду этнаграфічнага складу ва Ўсходняй Еўропе і – адпаведана – этнаграфічных мапаў, якія да таго часу адлюстоўвалі “расселение народов достаточно стабильно”. “Все заинтересованные страны одновременно обнаружили “несоответствие” этнических границ на всех русских и зарубежных картах (папярэдняга перыяду – А. Т.), как будто бы Белоруссия до этого времени была могущественной империалистической державой, которая несправедливо захватила территории своих соседей и еще оказала влияние в свою пользу на составителей немецких, австрийиских, русских этнографических и лингвистических карт” (2).

Адной з асноўных цяжкасцей у дадзенай праблеме з’яўляецца адсутнасць аўтаідэнтыфікацыі значнай часткі насельніцтва тагачасся, называнне сябе не іначай, як “тутэйшымі”. Варта заўважыць, што ў той жа час Ян Станкевіч даводзіў: аўтонімам “тутэйшыя”, якім карысталася большая частка насельніцтва Віленшчыны, называюць сябе адно беларусы, прычым не толькі на Віленшчыне, а па ўсёй Беларусі, дзе яны жывуць, адзначаючы гэтым сваю тэрытарыяльную і нацыянальную прыналежнасць (3). Блізкія да такой самай думкі нават некаторыя з польскіх даследчыкаў тагачасся. Да іх належыць З. Урбаньскі, у выданні якога 1932 г. гаворыцца, што “для многіх беларусаў нацыянальнасць была тоесная веравызнанню, сваю мову ж яны называлі часта “тутэйшай” (4).

Пры ўсім пры тым можна казаць пра нейкі дыяпазон, у межах якога, магчыма, і будзе знаходзіцца працэнт той ці іншай нацыянальнасці ад агульнага складу насельніцтва. Для гэтага выкарыстана як мага болей крыніц, пачынаючы з усерасійскага перапісу 1897 г. Паводле іх складзена наступная табліца, галоўным недахопам якое з’яўляецца практычная немагчымасць уліку трансфармацый адміністрацыйных дзяленняў і дакладнага ахопу менавіта тых тэрыторый, якія нас цікавяць, але ў асноўным характарыстыка крыніцамі нацыянальнага складу насельніцтва Віленшчыны дастаткова празрыстая, ва ўсялякім разе яна дазваляе прасачыць тэндэнцыйнасць крыніц і эвентуальнасць нацыянальнага складу насельніцтва рэгіёна.

У табліцы праілюстравана, што перапісы маюць некаторыя разыходжанні і часта тэндэнцыйна адлюстроўваюць рэчаіснасць. Гэта адбывалася па дзвюх прычынах, з двух зацікаўленых бакоў – таго, які праводзіў перапіс, улады, і перапіс каго праводзіўся, насельніцтва. Першы бок дзейнічаў у рэчышчы дзяржаўнае палітыкі, што абумоўлівала падыходы і крытэрыі да перапісу; другі, залежны ад тое палітыкі, мог (і часта гэта рабіў) скажаць рэчаіснасць, каб выказаць лаяльнасць да ўладаў, ці баючыся нейкай дыскрымінацыі (5). Таму на гэта трэба рабіць абавязковую папраўку, акцэнтуючы увагу на выніках найменш зацікаўленага ў той ці іншай ацэнцы суб’екта. Што тычыцца, напрыклад, беларусаў ды іх тагачасных стасункаў і суадносін з палякамі і літоўцамі, што выклікае вострыя дыскусіі і сёння, то ў вызначэнні іх колькасці актуалізуецца расійскі перапіс 1897 г. (зразумела, з папраўкамі далейшых змяненняў, у ходзе якіх доля беларусаў на Віленшчыне змяншалася), да таго ж гэта адзінае фундаментальнае дэмаграфічнае даследаванне, праведзенае на гэтых землях да першае сусветнае вайны, пра ўплыў якой казалася вышэй. Каштоўнасць таго перапісу (як бы не адпрэчвалі яе польскія даследчыкі) уяўляецца яшчэ і тым, што беларускаму адраджэнню спрыялі асобы менавіта прапольскае арыентацыі, якія былі зацікаўлены ва ўзмацненні самасвядомасці беларускае нацыі як самастойнага (перадусім ад пануючых тады расейцаў) этнасу, але зусім не за кошт зніжэння долі польскага элементу ў рэгіёне (пра што было “забыта” палякамі ў ХХ ст.). Таму завышаць лічбу ці працэнт беларусаў Імперыі таксама было нявыгадна, а калі яна пайшла на крок прызнання маштабнасці і адметнасці беларусага этнасу (6), то, відаць, вымушана была гэта зрабіць з-за абставін, якія не дазволілі адбыцца “Северо-Западному краю” як ускрайку метраполіі, хоць – не забывайма – забарона беларускае мовы існавала да 1905 г., да таго ж, паводле Мітрафана Доўнар-Запольскага, у выніку няўдалае палітыкі расійскага кіраўніцтва, якая “ўхілілася ад падтрымкі беларускай нацыянальнасці”, атрымаўся эфект паланізацыі краю (7). Калі развіваць тэзіс пра адмаўленне Масквою беларусам у этнатоеснасці і аўтэнтычнасці, экстрапалюючы яго на нашу праблему, то выкрышталізоўваецца выснова, што колькасць беларусаў, паводле перапісу 1897 г. (які ў параўнанні з наступнымі мае найбольшыя паказчыкі беларускага насельніцтва на Віленшчыне), таксама заніжана. Аднак усе дадзеныя паказваюць, што непасрэдна ў Вільні ў першай палове ХХ ст. пражывала няшмат беларусаў. А што тычыцца сельскае мясцовасці, то перапісы і ацэнкі выяўляюць тэндэнцыю ўзрастання іх вакол Вільні і Трокаў, дзе існавалі іх кампактныя пасяленні (8).

Немалаважным у аналізе статыстыкі перапісаў з’яўляецца рэлігійна-канфесійны фактар: часта насельніцтва “расцягвалася” паміж польскаю і расійскаю нацыянальнымі прыналежнасцямі на аснове таго, дзе быў ахрышчаны чалавек – адпаведна ў касцёле ці царкве. Дэмографы-навукоўцы ў сваіх інтэпрэтацыях, як правіла, рабілі карэктуру тым адхіленням (з прынцыпамі і методыкай інтэпрэтацый вучоных можна азнаёміцца, адшукаўшы іх працы, указаныя ў спасылках). Дарэчы, рэлігійна-канфесійны фактар стаўся чыннікам зніжэння дадзеных пра колькасць менавіта беларускага насельніцтва (і не толькі на Віленшчыне). Таму Мікола Волаціч падтрымлівае гісторыка і географа прафесара Станіслава Любіча-Маеўскага, які 5 красавіка 1940 г. у сваёй лекцыі, чытанай у Вільні, казаў, што “да 1919 г. ніякай калянізацыі Палякамі беларускіх зямель не было, ніхто з Палякаў сюды (на т. зв. Заходнюю Беларусь – А. Т.) масава не прыязджаў. Толькі пад уплывам вонкавых абставінаў польшчылася мясцовая беларуская шляхта, а прыезд сюды Палякаў пачаўся ад 1919 г. <...> Аб нейкіх мясцовых Паляках тут няма і мовы. У гэтак званых “мясцовых” Палякаў няма і капелькі польскай крыві” (9). “ІІІ Літоўскі Статут з 1588 г., што абавязваў на Беларусі (Заходняй) да 1840 г., – цытуем цяпер непасрэдна М. Волаціча, – надалей пакідаў у сіле ўвесь час абавязваючы закон, які забараняў чужынцам (Палякам і іншым) купляць зямлю й сяліцца на Беларусі й Жамойдзі”. Сам М. Волаціч вылічвае польскую іміграцыю на “крэсы паўночна-ўсходнія” у перыяд 1919 – 1931 гг. у межах 260 тысяч чалавек, з якіх у Віленскім ваяводстве асталявалася 85 тысяч (10).
Сярод польскіх жа даследчыкаў даходзіць да таго, што пры дапамозе практычна аднолькавых аргументаў яны робяць ледзь не супрацьлеглыя высновы (гледзячы, якая лепей будзе пасаваць іхняй канцэпцыі, а гэта ўжо пахне сафістыкаю – прынамсі ў адным з выпадкаў). Так, Леон Васілеўскі (11) ў пачатку ХХ ст. меркаваў, што літоўцы/жмудзіны паланізаваліся, засвоіўшы перад гэтым беларускую мову (абеларусіўшыся), бо з дапамогай яе лягчэй было пераняць мову польскую (12). А Галіна Турска ў міжваенны перыяд даводзіла, што для беларускага люду польская мова мела толькі культурнае значэнне, пазбаўленае ўтылітарных момантаў, “tak wyraznie uwypuklajacych sie w procesie polonizacji Litwinow”. “Bialorusin, – цытуем далей, – nie mial klopotow jezykowych: rozumial jezyk polski i rosyjski, sam byl przez Polakow i Rosjan rozumiany, a w stosunkach z Litwinem ten ostatni byl strona przystosowujaca sie. Dlatego wloscianin bialoruski nie odczuwa potrzeby porzucenia swego jezyka, ktory jest dla niego zyciowo zupelnie dogodny” (13). Паўстае лагічнае пытанне, ці паланізаваліся носьбіты беларускае мовы (у тым ліку абеларушаныя літоўцы), ці яе хапала для кантактаў са славянамі – у адрозненне ад людзей, якія валодалі толькі літоўскаю моваю, няроднаснаю і незразумелаю на памежжы са славянамі. Супярэчнасці ў канцэпцыі знаходзяцца і ў самога Л. Васілеўскага, які ўказвае на шматлікія шляхі даплыву польскага элементу на Літву (гістарычную – А. Т.), якая нібыта стала адкрытай па заключэнні Люблінскай уніі (1569) (14), чаго, як указаў вышэйзгаданы М. Волаціч, насамрэч не адбывалася. Аднак, М. Доўнар-Запольскі заўважыў, што па сцвярджэнні самога Л. Васілеўскага, працэс паланізацыі народных мас, які адно пачаўся перад паўстаннем 1863 г., пры пераемніках М. Мураўёва зрабіў найбольшыя поспехі (15). Ці не эфектам менавіта тых поспехаў, а не ранейшага даплыву польскага элементу, сталася прысутнасць “польскага” насельніцтва на Беларусі?

Як бачна з табліцы, найменш спрэчак вялося вакол яўрэйскага насельніцтва, наяўнасць якога насамрэч было цяжка “падтасаваць” у той ці іншы бок: яўрэі, як правіла, карысталіся сваёй мовай (ідыш), а што тычыцца рэлігіі, дык ледзь не татальна вызнавалі іудаізм, да таго ж яны кампактаваліся ў гарадской мясцовасці і звычайна займаліся гандлем ці нейкім рамесніцтвам. А вось насельніцтва славянскага паходжання з-за адсутнасці “цвёрдых” прыкмет той ці іншай нацыі неаднаразова зведала змену нацыянальных бірак. У асноўным насельніцтва “дзялілі” ўсходні і заходні суседзі беларусаў. А да ідэнтыфікацыі жыхароў Віленшчыны спрычыніліся яшчэ і літоўцы/жамойты ў пошуках этнічна-гістарычнае прыналежнасці гэтага рэгіёну менавіта да іхняе дзяржавы, створанай па першай сусветнай вайне. Такім чынам, (між)дзяржаўная палітыка вельмі часта генерыравала вынікі дэмаграфічных даследаванняў. Але сёння відавочна тое, што з усіх бакоў, якія былі зацікаўлены ў тым, каб “знайсці” на Віленшчыне чым больш сваіх супляменнікаў, самую слабую палітычную сілу, амаль неканкурэтназдольную – з прычыны розных гістарычных абставінаў (у першую чаргу з-за малоха бальшавіцкага імперыялізму) – мелі беларусы, што і дазволіла суседзям маніпуляваць масамі насельніцтва ў сваіх мэтах (мне невядома прынамсі ніводнага не тое што нейкага дэмаграфічнага даследавання, праведзенага з беларускіх пазіцый у тагачассе, а нават грунтоўных аналітычных ацэнак нацыянальнага складу насельніцтва Віленшчыны ці іншага рэгіёна, зробленых беларускімі інтэлектуаламі; ці не самым важкім здабыткам тут з’яўляецца “Геаграфія Беларусі” А. Смоліча 1919 г.). Менавіта гэтыя маніпуляцыі, у ходзе каторых і па сённяшні дзень кропкі над “і” не расстаўлены, наводзяць на думку пра прэваліраванне ў Віленскім рэгіёне ў першай палове ХХ ст. перадусім беларускага нацыянальнага элементу, ва ўсялякім разе сярод той, зусім немалое часткі насельніцтва, якая давала глебу для такіх маніпуляцый. А гэта, як відаць з табліцы, не многа не мала больш за палову жыхароў краю.

Зразумела, гэтыя ўсе заўвагі да табліцы не могуць стопрацэнтна аб’ектываваць дадзеныя. Аднак відавочна, без аніякага зважання на фактары, якія ўносілі блытаніну ў статыстыку, дэмаграфічная панарама Віленшчыны першай паловы ХХ ст. так і застанецца за смугою беспрасветнага туману.



1. Праца выканана пры фінансавай падтрымцы Касы імя Й. Мяноўскага (Варшава).
2. Ширяев Е. Белорусы: история и территория // Неман, 1991, № 7. С. 156-157.
3. Па: Зінук М. Беларускае грамадзкае жыцьцё ў Вільні // Раніца, 1940, 26 траўня. С. 2.
4. Па: Stoczewska B. Litwa, Bialorus, Ukraina w mysli politycznej Leona Wasilewskiego. Krakow. 1998. S. 189.
5. Eberchardt P. Struktura narodowosci Polski polnocno-wschodniej w latach trzydziestysh XX wieku // Spoleczenstwo bialoruskie na ziemiach polnocno-wschodnich II Rzeczypospolitej w latach 1939 – 1941. Warszawa, 1995. S. 46.
6. Польскі даследчык Леон Васілеўскі кажа пра значнае заніжэнне расійскім перапісам дадзеных пра колькасць беларусаў (Па: Stoczewska B. Litwa, Bilorus, Ukraina w mysli Leona Wasilewskiego. Krakow. 1998. S. 170.).
7. Довнар-Запольский. История Белоруссии. Мн.: Беларусь, 2003. С. 387.
8. У тагачаснай віленскай газеце “Крыніца” ўказаны населеныя пункты пражывання беларусаў: J. N. Patreba bielaruskich pacatkovych skolau // Krynica, 1939, 24 listapada. S. 2.
9. Па: Волаціч М. Насельніцтва Заходняй Беларусі і яго перасяленне між сучаснай Польшчай і БССР // Беларускі зборнік. Мюнхен, 1956, Кн. 4. С. 11-12.
10. Волаціч М. Насельніцтва Заходняй Беларусі і яго перасяленне між сучаснай Польшчай і БССР // Беларускі зборнік. Мюнхен, 1956, Кн. 4. С. 12-13.
11. Леон Васілеўскі – адзін з падпісантаў ад польскага боку Рыжскай дамовы (Мирный договор между Россией и Украиной, с одной стороны, и Польшей – с другой // Спадчына, 1993, № 4. С. 12, 22.). Гэты факт не мог не прычыніцца да суб’ектыўнасці і тэндэнцыйнасці яго як навукоўца-гуманітарыя.
12. Wasilewski L. Litwa i Bilorus. Przeszlosc – terazniejszosc – tendecje rozwojowe. Krakow: Spolka Nakladowa “Ksiazka”. 1912. S. 67.
13. Tomaszewski J. Ojczyzna nie tylko Polakow. Mniejszosci narodowe w Polsce w latach 1918 – 1939. Warszawa: Mlodziezowa Agencja Wydawnicza. 1985. S. 153-154.
14. Wasilewski L. Litwa i Bilorus. Przeszlosc – terazniejszosc – tendecje rozwojowe. Krakow: Spolka Nakladowa “Ksiazka”. 1912. S. 61-66.
15. Довнар-Запольский. История Белоруссии. Мн.: Беларусь, 2003. С. 388.
16. Первая всеобщая перепись населения Российской империи, 1897. IV. Виленская губерния. Тетрадь
2. С.-Петербург., 1900. С. 70; Карский Е. Ф. Этнографическая карта белорусского племени Ординарного Академика Е. Ф. Карского. Петроград, 1918. С. 9. Я. Карскі ў сваю чаргу дадае да вынікаў перапісу (у тым ліку па Віленшчыне), што “многія “палякі” належаць да беларусаў-католікаў, беларусы-праваслаўныя часткова трапілі ў аддзел вялікарусаў” (рускіх).
17. Wakar W. Rozwoj teretoryalny nаrodowosci polskiej. Czesc III. Statystyka narodowosciowa Kresow Wschodnich. Kielce: Drukarnia St. Swiecki. 1917. S. 35.
18. Eberhardt P. Przemiany narodowosciowe na Litwie. Warszawa: Przеglad Wschodni. 1997. S. 51.
19. Wakar W. Rozwoj teretoryalny nаrodowosci polskiej. Czesc III. Statystyka narodowosciowa Kresow Wschodnich. Kielce: Drukarnia St. Swiecki. 1917. S. 36; Eberhardt P. Przemiany narodowosciowe na Litwie. Warszawa: Przeglad Wschodni. 1997. S. 69.
20. Па: Wakar W. Rozwoj teretoryalny nаrodowosci polskiej. Czesc III. Statystyka narodowosciowa Kresow Wschodnich. Kielce: Drukarnia St. Swiecki. 1917. S. 26, 31. 21. Большасць у павеце Мэрэч.
22. Па: Eberhardt P. Przemiany narodowosciowe na Litwie. Warszawa: Przеglad Wschodni. 1997. S. 84.
23. Maly rocznik statystyczny. 1939. Warszawa, 1939. S. 22. Дарэчы, як адзначае польскі дэмограф П. Эберхардт, колькасць людзей, якія карысталіся польскай мовай, завышана: Eberchardt P. Struktura narodowosci Polski polnocno-wschodniej w latach trzydziestysh XX wieku // Spoleczenstwo bialoruskie na ziemiach polnocno-wschodnich II Rzeczypospolitej w latach 1939 – 1941. Warszawa, 1995. S. 46, 48.
24. Па: Eberchardt P. Struktura narodowosci Polski polnocno-wschodniej w latach trzydziestysh XX wieku // Spoleczenstwo bialoruskie na ziemiach polnocno-wschodnich II Rzeczypospolitej w latach 1939 – 1941. Warszawa, 1995. S. 47; Eberchardt P. Polska granica wschodnia 1939 – 1945. Warszawa: Editions Spotkania, 1993. S. 35. (Дарэчы, гэтае, на два гады ранейшае выданне не выдзяляе групу “тутэйшых”, залічваючы яе да беларусаў).
25. Так у аўтара (гл.: Eberchardt P. Struktura narodowosci Polski polnocno-wschodniej w latach trzydziestysh XX wieku // Spoleczenstwo bialoruskie na ziemiach polnocno-wschodnich II Rzeczypospolitej w latach 1939 – 1941. Warszawa, 1995. S. 47). Відаць, тут меўся на ўвазе павет (без Вільні) – як раз недзе тая тэрыторыя, што была перададзена Літве.
26. Па: Eberchardt P. Polska granica wschodnia 1939 – 1945. Warszawa: Editions Spotkania, 1993. S. 49.
27. Па: Стжембош Т. Введение // „Zachodnia Bialorus”. 17.IX.1939 – 22.VI.1941. T. 1. Wydarzenia i losy ludzkie. Rok 1939. Zrodla do historii Polski ХХ wieku ze zbiorow Narodowego Archiwum Republiki Bialorus. Warszawa, 1998. S. 40. Е. Тамашэўскі ў імкненні да аб’ектыўнасці схіляецца да значнага памяншэння колькасці палякаў на карысць іншых нацыянальнасцей.
28. У статыстыку па Вільні пранікла памылка (у суме атрымліваецца 100,5 %) – невялікая, але канструктыўная (гл.: Стжембош Т. Введение // „Zachodnia Bialorus”. 17.IX.1939 – 22.VI.1941. T. 1. Wydarzenia i losy ludzkie. Rok 1939. Zrodla do historii Polski ХХ wieku ze zbiorow Narodowego Archiwum Republiki Bialorus. Warszawa, 1998. S. 40). Першакрыніца, на жаль, недаступна.
29. Па: Kasperovicius A. Stosunek wladz i spoleczenstwa Litwy do Polakow na Wilensczyznie wrzesien 1939 – czerwiec 1940 (na podstawie prasy litowskiej) // Spoleczenstwo bialoruskie, litewskie i polskie na ziemiach polnocno-wschodnich II Rzeczypospolitej w latach 1939 – 1941. Warczawa, 1995. S. 308; або гл.: Eberhardt P. Przemiany narodowosciowe na Litwie. Warszawa: Przeglad Wschodni. 1997. S. 127.
30. Каля 200 тысяч з іх вызначаліся як асобы без нацыянальнае самаідэнтыфікацыі, што паслугуюцца польскаю ці беларускаю моваю.
31. Па: Tomaszewski L. Spoleczenstwo Wilenszczyzny wobec wladzy litewskiej i sowieckiej (wrzesien 1939 – czerwiec 1941) // Spoleczenstwo bialoruskie, litewskie i polskie na ziemiach polnocno-wschodnich II Rzeczypospolitej w latach 1939 – 1941. Warczawa, 1995. S. 327.
32. Снапкоўскі У. Савецка-Літоўскі дагавор 1939 // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: У 6 т. Т. 6. Кн. 1. Мінск, 2001. С. 194.
33. Па: Lossowski P. Litwa a sprawy polskie. 1939 – 1940. Warszawa: Panstwowe Wydawnictwo Naukowe. 1982. S. 56. Л. Сабаліунас зазначае, што колькасць палякаў завышана, а літоўцаў зменшана.
34. Звяртае ўвагу несупадзенне агульнай колькасці насельніцтва (гл. радок вышэй). Такая розніца наводзіць на думку, што літоўскі даследчык меў на ўвазе і тэрыторыі, далучаныя да Літвы ў 1940 г. (для верыфікацыі першакрыніца, на жаль, недаступна), бо, каб сапраўды П. Ласоўскі меў рацыю, што павелічэнне адбылося за кошт прыезджых літоўцаў, то іх на Віленшчыне мелася б як мінімум у два разы болей і іх працэнт перавысіў бы 12.
35. Па: Eberhardt P. Przemiany narodowosciowe na Litwie. Warszawa: Przeglad Wschodni. 1997. S. 157-161.
36. Eberhardt P. Przemiany narodowosciowe na Litwie. Warszawa: Przeglad Wschodni. 1997. S. 122.

[goward]

Вiленскi край


Вiльня i Вiленскi край, дзе скрыжаваліся гiстарычныя лёсы i ўзаемастасункi беларускага, летувiскага i польскага народаў, былi i застануцца неад'емнай часткай нашай нацыянальнай гiсторыi. Вiленшчына была заселена крывiчамi, продкамi беларусаў, яшчэ ў канцы I тысячагоддзя; iмi i была заснаваная старажытная Вiльня, што насiла першапачаткова назву Крыўгорада. Упершыню яна ўпамiнаецца ў летапiсе пад 1128 г., калi Мсьцiслаў, князь кiеўскi, напаў на землi крывiчоў i жыхары Вiльнi выбралi сваiм князем Расьцiслава Рагвалодавiча, унука знакамiтага полацкага князя Ўсяслава Чарадзея.

Першы ўсерасейскi перапiс насельнiцтва, што быў праведзены ў 1897 г., у якасцi асноўнай этнавызначальнай прыкметы прыняў родную мову, што дало магчымасць больш пэўна праясьнiць рэальную этнiчную сiтуацыю i працэнтныя суадносiны розных этнасаў, што пражывалi ў заходiх губернях i, у прыватнасьцi, на Вiленшчыне. Паводле перапiсу, у Вiленскай губернi пражывала мноства нацыянальных групаў, больш за палову насельнiцтва складалi беларусы — 56,05%, або 891 903 чалавекi, прыкметна ўступалi iм летувiсы — 17,58%, гарэi — 12,72%, палякi — 8,17%, рускiя (велiкаросы) — 4,94%, астатнiя — немцы, татары, украiнцы i iнш. налiчвалi разам меней 1%. Зьвяртае на сябе ўвагу, што ў матэрыялах перапiсу побач з летувiсамi фiгуруюць жмудзiны, якiя пражывалi ў асноўным у Ковенскай губернi; у Вiленскай губернi жмудзiнаў (жэмайтаў), паводле перапiсу, значылася ўсяго 157 чалавек.

Асобы iнтарэс уяўляе этнiчны склад насельнiцтва Вiленскага павета. Паводле тых жа дадзеных, у павеце ў канцы XIX ст. пражывала 93 896 беларусаў, або каля 26% ад усяго насельнiцтва, другое месца належала габрэям — 21,84% (У асноўным за кошт Вiльнi), затым iшлi летувiсы — 20,92%, палякi — 20,05%, рускiя (велiкаросы) - 10,42 %.
Значныя карэктывы ў этнiчную сiтуацыю краю ўносiла Вiльня, дзе ў гэты час пражывала 154 532 жыхары; 40% зь iх складалi габрэi, 30,1% — палякi, 20,1% — рускiя, 4,3% — беларусы, 2% — летувiсы. Затое ў сельскiх мясцовасьцях Вiленскага павета, дзе пражывала ў асноўным карэннае насельнiцтва, для якога Вiленшчына была Бацькаўшчынай у многiх пакаленьнях продкаў, беларусы складалi каля 42%, летувiсы — каля 35%, палякi — 12%, рускiя — 3,3%. У суседнiм Сьвянцянскiм павеце перавага беларускага насельнiцтва была яшчэ больш прыкметнай. Польскае насельнiцтва Вiленшчыны фармавалася ў асноўным за кошт акаталiчаных беларусаў.
Дэталёвы параўнаўчы аналiз культурнага ландшафту Вiленшчыны i беларускага Панямоння, рэгiёна старажытнай Лiтвы, выяўляе iх значнае падабенства, якое выразна прасочваецца ў этнакультурным аблiччы вёсак, традыцыйным iнтэр'еры жылля, земляробчых прыладах працы i прадметах хатняга ўжытку, у спосабах апрацоўкi зямлi, аграрна-каляндарных святах, старажытнай мiфалогii i г. д. Такое падабенства з'яўляецца невыпадковым i мае глыбокiя вытокi.

ГIСТАРЫЧНАЯ ЭТНАГРАФIЯ СУМЕЖНЫХ РЭГIЁНАЎ

[lietuvaitis]

Прекрасно, так вы данные нам можете выложыть или далше будете писат что на язык попадет?

Ну так смотрим немецкая перепес 1916г. данные на таблице:

Вилнюс: беларусов 1,5% - литовцев 2,7 %
Вилнюский округ: белорусов - 2% - литовцев 25%
Гродненский: беларусов 22 % - литовцев - 3%
того: белорусов: 25,5%, литовцев 30,7%

Также там указа Виленшина: беларусов 1,7%, литовцев - 24,7%

Так где там спреталис вашы 42,2%? В очередной раз приврали. типично, особено от вас.

[magelan]

http://www.trakai.lt/trakai/m/m_images/ ... aw2316.jpg

Какой же бедный князь Витовт был,копеечки считал… .Магелан поздравляю с выводами !
Действительно,и что это за православные храмы?
http://img217.imageshack.us/my.php?image=11aw4.jpg
С Софиями полоцкими всякими http://www.tur.by/images/img1139.jpg

Это же бывшие католические , или униатские храмы взятые под крыло православия, поставили на верх луковицу или свои кресты и уже проваславные . стиль архитектуры не тот а твоя София в Полоцке построена униатами в 18 веке Этож кода православные использовали в строительстве храмов готику и бароко

вот оно ваше родное ,наслаждайся

http://sobory.ru/photo/index.html?photo=23349
http://sobory.ru/photo/index.html?photo=31573
http://sobory.ru/photo/index.html?photo=23348

[lietuvaitis]

Так бы и говорили, что у вас анонимний источник бес ссылок. луче смотрите на таблицу она интересней

[magelan]

Особенно оба храма из Полоцка 11в. (в том числе и Полоцкая София),некоторые позже стали выглядеть вот так http://www.abw.by/archive/458/7-Polock- ... _sobor.jpg
Магелан,вы меня вновь сразили католическим Полоцком,в доправославные времена .

Не прикидываться , вы же сами мне выставили образец здания Софии в стиле Виленского бароко построеную для униатов , якобы образец православной архитектуры
http://sobory.ru/photo/index.html?photo=13139

Это типичный храм католиков и униатов, взятый под крыло правосланых, поэтому и в Тракае никогда небыло православного храма построенного Витовтом

а вот что стояло на её месте в докатолический период и это уже ваш стиль http://sobory.ru/photo/index.html?photo=31572

[lietuvaitis]

Так бы и говорили, что у вас анонимний источник бес ссылок. луче смотрите на таблицу она интересней

по той же переписи- По немецкой переписи 1916 г. в Сокольском уезде проживало беларусов - 89,8 %, Лидском уезде - 73,2%, Волковысском - 82,5%, Пружанском - 75,5%, Ошмянском - 81,1 %, Виленском уезде - …(цифру я привёл),откуда ваши цифры ,мне неведомо .

Ну это ваша проблема что вы нечитайте, что пишут другие. Может бы и заметили таблицу которую выложил Говард.

А вы пока всех обманывайте всякими анонимками. Так будут данные по 1959 или нет?

[vilkacis]

Смотрю "Latvijas vēstures atlantu" (исторический атлас Латвии).

На 40 странице карта образования Балтийских государств.
Здесь указаны нескoлько разных границ между Литвой и Польшей:
- граница Литвы и России согласно Мирного договора 12.07.1920.
- демаркационная линия между литовскими и польскими армиями, утверждённая маршалом Фошем 26.07.1919.
- демаркационная линия между Ливой и Польшей, утверждённая на мирной конференции Союза Наций 15.03.1923.

Кроме того есть границы губерний и уездов Российской империи, а так же восточная граница территории, преимущестенно населённой литовцами.

Некоторые наблюдения:

- на глаз прикинув, можно сказать, что преимущественно литовцами была населена где-то 1/10 часть Виленской губернии;

- согласно договора между Литвой и Россией Литве переходило где-то 75% территории Виленской губернии; к тому же Литве была предана часть Гродненской губернии с городом Гродно, хотя преимущественно литовцами был населён лишь крохотный уголок губернии (где-то 10 км х 20 км); так же Литве были переданы районы Аугустова и Сувалки, где преимущественно литовцами населённые территории не указаны;

- если сравнить границу преимущественного расселения литовцев с демаркационной линией, утверждённой Союзом Наций, то они различаются так:
-- за пределами Литвы остались где-то 2000 кв.км. литовских земель к западу от Варены;
-- в Литву попало где-то 2000 кв.км. нелитовских земель к западу от Вильнюса;
-- за пределами Литвы oстались где-то 2000 кв.км. в районе Швенчиониса;
-- в Литву попал небольшой нелитовский район (около 300 кв.км.) возле Зарасая;
-- за пределами Литвы остались литовские анклавы-островки (в основном к северу от Лиды), где-то 1000 кв.км.

Про анклавы можно не говорить, у них нет общей границы с Литвой. Ho eсли представить справедливую этническую границу, то можно сказать, что Литва потеряла около 5000 кв.км. литовских земель, а взамен плучила около 2300 кв.км. нелитовских земель.

В любом случае демаркационная линия на много ближе (где-то в десять, а то и двадцать раз) к этнической границе, чем граница, установленная литовско-российским договором.

Если говорить только о Виленской губернии, то литовцы в большинстве были:
- на 80% Тракайского уезда;
- на 20% Виленского уезда (вместе с анклавами);
- на 33% Швенчионского уезда;
- на 15% Лидского уезда (вместе с анклавами);
- на 5% Ашмянского уезда (два маленьких островка).

[lietuvaitis]

Спасибо Лицвину за ссылку иногда хоть какая та полза от него

Процитирую некого Vitauc из пробеларус


карта распространения литовского и латышского языков изданая в 1900 А. Мацияускасом в Петербурге


Как видите граница расселения литовцев на тот момент сопоставима с Границами Литвы по договору с Советской россией от 1920 г. И забирается довольно глубоко в теперешнею РБ.
Но на ней нету процентного состава населения.

[magelan]

Спасибо Лицвину за ссылку иногда хоть какая та полза от него

Процитирую некого Vitauc из пробеларус


карта распространения литовского и латышского языков изданая в 1900 А. Мацияускасом в Петербурге

Как видите граница расселения литовцев на тот момент сопоставима с Границами Литвы по договору с Советской россией от 1920 г. И забирается довольно глубоко в теперешнею РБ.
Но на ней нету процентного состава населения.

Завидую я всяким Мацияускасам ,способных отправить 56% беларусов именно этой территории (которых вы сами же и записали в 100% беларусов ) территории,видимо на Марс . (какая-то вечная нестыковочка с данными,если окончание ус,ас,юс просматриваютя ). Так куда ж вы почти 1млн. беларусов то дените ? Магелан определил им деревушку Гудогай ,а вы куда ?

Такое ощущение что вы нечитаете что пишет опонент или не хотите видеть,вам же сказали на карте нету процентального обозначения, а это значит что тут указаны места где живёт хоть один литове, аналогичьно с вашими картами если отмечено это не значит что 100 процентно

[lietuvaitis]

распространения нигеров

ааа так вы приверженец неонацизма. Ну тогда понетен ваш дексткий порыв в солдатики игратся.